پسوریازیس یک بیماری التهابی با واسطه ایمنی است ( بیماری با علت نامشخص که باعث التهاب ناشی از اختلال عملکرد سیستم ایمنی می‌شود) که باعث به وجود آمدن التهاب در بدن می‌شود.
علائم پسوریازیس ممکن است شامل ظاهر شدن التهاب‌هایی چون پلاک‌های پوستی باشد (پلاک‌های پوستی شامل دسته‌ای پاپول یا ضایعه برجسته پوستی هستند) و احتمال دارد روی پوست کاملا پوسته پوسته شود. یکی از دلایل عمده ابتلا به پسوریازیس این است که سیستم ایمنی بدن بیش از حد به رشد سلول‌های پوستی سرعت بخشیده است.
سلول‌های طبیعی پوست در عرض یک ماه به طور کامل رشد می‌کنند و پس از مدتی می‌ریزند. این در حالی است که اگر شخصی مبتلا به پسوریازیس باشد، سلول‌های پوست او تنها در سه تا چهار روز رشد می‌کنند و پس از آن به جای اینکه بریزند، روی پوست انباشته می‌شوند.
برخی از افراد مبتلا به پسوریازیس می‌گویند که این بیماری باعث خارش و سوزش پوستی می‌شود. هر چند پلاک‌ها و پوسته‌ها ممکن است در هر جایی از بدن ظاهر شوند اما معمولا روی آرنج، زانو و پوست سر بیشتر دیده می‌شوند.
التهاب پسوریازیس می‌تواند سایر اندام‌ها و بافت‌های بدن را نیز تحت تاثیر قرار دهد. افراد مبتلا به پسوریازیس ممکن است به آرتریت پسوریاتیک نیز مبتلا شوند. علائم پسوریازیس شامل تورم، سفتی و درد مفاصل و نواحی اطراف مفاصل است.
تشخیص پسوریازیس اغلب دشوار است به ویژه در اشکال خفیف‌تر. علائم آن معمولا از 15 تا 25 سالگی شروع می‌شود اما می‌تواند در هر سنی نیز شروع شود. مردان، زنان و کودکان در هر سن و با هر نژاد و رنگ پوستی ممکن است به پسوریازیس مبتلا شوند به همین دلیل لازم است درباره این بیماری، علائم و روش‌های درمان آن و به طور کلی هر آنچه لازم است درباره پسوریازیس بدانیم آشنا شویم.در ادامه تعدادی عکس پسوریازیس خفیف و جدی را میبینیم.
علائم و نشانه‌های پسوریازیس
علائم پسوریازیس بسته به نوع آن متفاوت است. برخی از علائم پسوریازیس پلاکی ( که رایج ترین نوع پسوریازیس است) عبارتند از:
- پلاک‌های پوستی قرمز رنگ که اغلب با پوسته‌های نقره ای رنگ پوشیده شده‌اند. در پوست‌های تیره تر پلاک‌ها ممکن است قهوه‌ای یا ارغوانی با پوسته‌های خاکستری باشند. پلاک‌ها معمولا همراه با خارش بوده و کمی دردناک هستند، حتی گاهی ترک می‌خورند و خونریزی می‌کنند. در موارد پسوریازیس شدید پلاک‌ها رشد کرده، با هم ترکیب می‌شوند و مناطق وسیعی از پوست را می‌پوشانند.
- اختلالات ناخن‌های دست و پا، از جمله تغییر رنگ و سوراخ شدن ناخن‌ها. همچنین ممکن است ناخن ها خرد شوند یا از بستر ناخن فاصله بگیرند و جدا شوند.
- پلاک‌های فلسی یا پوسته مانند پوست سر.
- افراد مبتلا به پسوریازیس ممکن است به نوعی آرتریت به نام آرتریت پسوریاتیک نیز مبتلا شوند که باعث درد و تورم در مفاصل می‌شود. طبق آمار گزارش شده توسط بنیاد ملی پسوریازیس، بین 10 تا 30 درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس به آرتریت پسوریازیس هم مبتلا هستند.
عوارض پسوریازیس
عوارض پسوریازیس شامل مواردی مانند خارش، پوسته پوسته شدن و تغییر رنگ پوست است اما گاهی عوارض بیشتری دارد و می‌تواند منجر به تورم مفاصل و آرتریت شود. با این حال فرد مبتلا به پسوریازیس ممکن است در معرض خطرات بیشتری همچون موارد زیر نیز قرار داشته باشد:
- دیابت
- چاقی
- کلسترول بالا
- سکته مغزی
- حمله قلبی
اگر مبتلا به پسوریازیس هستید، پزشک شما به طور منظم فشار خون شما را می‌گیرد و پیشرفت درمان شما را برای جلوگیری از ایجاد عوارض بیشتر مورد بررسی قرار میدهد. برای جلوگیری از بیشتر شدن عوارض پسوریازیس می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- پیروی از یک رژیم غذایی متعادل
- ورزش منظم و تحرک کافی
- داشتن خواب منظم
- سیگار نکشیدن
انواع پسوریازیس
به طور کلی هر نوع پسوریازیس به شکل خاصی روی پوست ظاهر می‌شود.
پسوریازیس پلاکی
حدود 80 تا 90 درصد از افرادی که پسوریازیس دارند به این نوع پسوریازیس (نوع 1) مبتلا می‌شوند. هنگامی که پسوریازیس پلاکی ظاهر می‌شود ممکن است علائم زیر را مشاهده کنید:
- تکه‌هایی از پوست به نام پلاک (پلاک‌های پوستی شامل دسته‌ای پاپول یا ضایعه برجسته پوستی هستند) ضخیم و برجسته می‌شوند.
- فلس (روکش خشک، نازک یا نقره ای) روی پلاک‌ها را می‌پوشاند.
- پلاک‌ها ممکن است اندازه‌های مختلفی داشته باشند.
- پلاک‌های کوچکتر به هم می‌پیوندند و پلاک‌های بزرگتری را تشکیل می‌دهند.
- پلاک‌ها معمولا روی پوست سر، آرنج‌ها، زانو یا کمر ایجاد می‌شوند اما ممکن است در هر جای دیگر از بدن نیز ظاهر شوند. خارش پلاک‌ها معمول است اما بهتر است از خاراندن آن‌ها خودداری کنید. خراش دادن پلاک باعث بیشتر شدن لکه‌های آن می‌شود. تنها راه متوقف کردن خارش پسوریازیس درمان کردن آن است.
پسوریازیس روده‌ای
هنگامی که فردی مبتلا به پسوریازیس روده‌ای می‌شود، اغلب به طور ناگهانی دچار برجستگی‌هایی ریزی روی پوست خود می‌شود. برجستگی‌ها بیشتر در قسمت‌های پایین تنه، پاها و بازوها مشاهده می‌شوند. گاهی اوقات نیز روی صورت، پوست سر و گوش ممکن است برجستگی‌هایی را مشاهده کنید. برجستگی‌های پوستی پسوریازیس روده‌ای معمولا به شکل زیر هستند:
- کوچک و پوسته پوسته
- به رنگ سفید یا صورتی
- موقتی هستند و در طول چند هفته تا چند ماه از بین می‌روند.
زمانی که پسوریازیس روده‌ای از بین می‌رود یا برای اولین بار درمان می‌شود، ممکن است دیگر هرگز عود نکند. هنوز دلیل اینکه چرا پسوریازیس روده‌ای چنین رفتاری دارد به طور کامل مشخص نشده است. البته تاکنون مواردی نیز وجود داشته که پسوریازیس روده‌ای مادام العمر بوده است. احتمال ابتلا به پسوریازیس روده‌ای در کودکان و بزرگسالانی که عفونت‌هایی مانند گلودرد استرپتوکوکی داشته‌اند بیشتر بوده است. در بیشتر مواقع همزمان با رفع عفونت، پسوریازیس روده‌ای نیز برطرف شده است.
پسوریازیس معکوس
پسوریازیس معکوس در مناطقی که پوست بدن در یک قسمت با پوست قسمتی دیگر از بدن تماس داشته باشد مانند زیربغل، اندام تناسلی و باسن ایجاد می‌شود. این نوع پسوریازیس معمولا به شکل زیر ظاهر می‌شود:
- لکه‌های مسطح و قرمز پوستی
- گاهی همراه با پوسته‌هایی که به رنگ سفید- نقره‌ای هستند
- دردناک شدن پوست
پسوریازیس پوسچولار
پسوریازیس پوسچولار باعث ایجاد برجستگی‌هایی پر از چرک می‌شود که معمولا فقط روی پاها و دست‌ها ظاهر می‌شوند. در حالی که این برجستگی‌های چرکی ممکن است مانند عفونت به نظر برسند اما در واقع عفونت نیستند. در واقع این برجستگی‌ها حاوی باکتری نیستند و پوست را عفونی نمی‌کنند. جایی از بدن که دچار پسوریازیس پوسچولر می‌شود ممکن است علائم زیر ظاهر شود:
- تکه‌هایی از پوست قرمز و متورم شده و برجستگی‌هایی چرکی روی پوست ایجاد می‌شود.
- دردناک شدن پوست
- خشک شدن برجستگی‌هایی چرکی یا به رنگ قهوه‌ای
پسوریازیس پوسچولار می‌تواند تقریبا هر فعالیتی که دست‌ها یا پاها در آن دخیل هستند مانند تایپ کردن یا راه رفتن را به طور غیرقابل تحملی دردناک کند.
پسوریازیس پوسچولار ( عمومی )
این نوع پسوریازیس نادر که تهدیدکننده زندگی است باعث ایجاد برجستگی‌های پر از چرک در بیشتر نقاط پوست بدن می‌شود که به آن پسوریازیس فون زومبوش هم گفته می‌شود و باعث ایجاد موارد زیر خواهد شد:
- پوست بیشتر قسمت‌های بدن در مدت زمان کوتاهی قرمز و حساس می‌شود.
- در عرض چند ساعت، برجستگی‌های پر از چرک بیشتر مناطق پوست را می‌پوشانند.
- گاهی اوقات در طول یکی دو روز برجستگی‌های چرکی باز می‌شوند و روی پوست نشت می‌کنند.
- با خشک شدن چرک (معمولا در عرض 24 تا 48 ساعت) پوست خشک شده و پوسته پوسته می‌شود.
- با تکرار چرخه بالا در طول چند روز تا چند هفته ممکن است برجستگی‌های چرکی کل پوست بدن را بپوشانند.
- فرد مبتلا به پسوریازیس پوسچولار ممکن است تب، سردرد، ضعف عضلانی و سایر علائم را تجربه کند. در اینصورت باید حتما فرد تحت نظر پزشک باشد و مراقبت‌های پزشکی ضروری برای او انجام شود.
پسوریازیس اریترودرمیک
پسوریازیس اریترودرمیک نیز بسیار جدی است و نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارد. هنگامی که فردی به این نوع پسوریازیس مبتلا می‌شود ممکن است متوجه علائم زیر شود:
- پوست بیشتر قسمت‌های بدن سوخته به نظر می‌رسد.
- فرد ممکن است به تب و لرز و بیماری شدید مبتلا شود.
- ضعف عضلانی، سریع شدن نبض و خارش شدید
اکثر افرادی که به پسوریازیس اریترودرمیک مبتلا می‌شوند قبلا به نوع دیگری از پسوریازیس مبتلا شده‌اند. اگر متوجه شدید که پسوریازیس با درمان بهبود نمی‌یابد و حتی بدتر هم می‌شود باید فورا به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا مراقبت‌های پزشکی لازم انجام شود.
پسوریازیس ناخن
در حالی که بسیاری از مردم پسوریازیس را یک بیماری پوستی می‌دانند، ممکن است علائم آن در جاهای دیگری مانند ناخن نیز ظاهر شود. بسیاری از افرادی که به پسوریازیس پلاکی مبتلا هستند در برخی مواقع علائم پسوریازیس که در زیر آمده است را روی ناخن‌های خود مشاهده می‌کنند:
- وجود فرورفتگی‌های ریز در ناخن‌ها ( به نام گودال ناخن )
- تغییر رنگ سفید، زرد یا قهوه‌ای زیر یک یا چند ناخن
- زبر شدن ناخن‌ها
- تجمع سلول‌های پوستی در زیر یک یا چند تا از ناخن‌ها
درمان و مراقبت از ناخن‌ها می‌تواند در کنترل پسوریازیس ناخن بسیار موثر باشد.
پسوریازیس مفاصل (آرتریت پسوریاتیک)
چنانچه پسوریازیس مفاصل را تحت تاثیر قرار دهد باعث ایجاد بیماری به نام آرتریت پسوریاتیک می‌شود. اگر فردی مبتلا به پسوریازیس باشد باید به سلامتی مفاصل خود توجه کند. ابتلا به پسوریازیس مفاصل ممکن است پس از ابتلا به یک پسوریازیس شدید ایجاد شود یا حتی پس از گذشت چند سال از ابتلا به پسوریازیس دچار آرتریت پسوریاتیک شوند. پسوریازیس مفاصل می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- تورم و حساس شدن مفاصل به ویژه در انگشتان دست یا پا
- درد پاشنه
- تورم در پشت ساق پا، درست بالای پاشنه پا
- سفتی پا در هنگام صبح و برخواستن از خواب که در طول روز کمتر می‌شود
توجه کنید که امکان درمان قطعی پسوریازیس مفاصل وجود ندارد و درمان تنها می‌تواند از پیشرفت آن جلوگیری کند. البته پیشگیری از پیشرفت پسوریازیس مفاصل بسیار مهم است زیرا در صورت پیشرفت ممکن است باعث ناتوانی حرکتی فرد شود.
علل ابتلا به پسوریازیس چیست؟
هنوز هیچ‌کس به طور دقیق نمی‌داند که علت پسوریازیس چیست اما کارشناسان معتقدند که این بیماری ترکیبی از چند مشکل است. ممکن است مشکل سیستم ایمنی بدن باعث التهاب شود و سلول‌های جدید پوست به سرعت تشکیل شوند. به طور معمول سلول‌های پوست هر 10 تا 30 روز از بین می‌روند اما در صورت ابتلا به پسوریازیس ممکن است سلول‌ها هر 3 تا 4 روز رشد کنند. تجمع سلول‌های قدیمی که با سلول‌های جدید جایگزین می‌شوند، فلس‌‌ها و پوسته‌ها را ایجاد می‌کنند. هر چند علت پسوریازیس ناشناخته است اما محققان بر این باورند که اختلال در سیستم ایمنی بدن باعث ابتلا به آن می‌شود. دیگر عواملی که ممکن است باعث ایجاد پسوریازیس شود شامل موارد زیر است:
- دلایل ژنتیکی: دانشمندان بیش از 80 ژن را در افراد مبتلا به پسوریازیس یافته‌اند. آن‌ها فکر می‌کنند که برای ایجاد این بیماری بیش از یک ژن لازم است و به دنبال شناسایی ژن‌های اصلی هستند. از هر 100 نفر حدود 10 نفر آن‌ها ژن‌هایی دارند که احتمال ابتلا به پسوریازیس را در بدن آن‌ها افزایش میدهد.
- تغییرات هورمونی: پسوریازیس اغلب در دوران بلوغ یا یائسگی و بارداری که تعادل هورمون بدن به هم می‌ریزد ممکن است ایجاد شود یا در صورت وجود علائم عود کند.
- الکل: مصرف زیاد الکل به ویژه در مردان جوان احتمال ابتلا به پسوریازیس را بیشتر می‌کند. علاوه بر این الکل می‌تواند درمان پسوریازیس را کم اثر کند.
- سیگار کشیدن: کشیدن سیگار علائم پسوریازیس را بدتر می‌کند.
- انواع آسیب پوستی مانند بریدگی، خراش یا جراحی
- استرس عاطفی
- چاقی: افرادی که دارای اضافه وزن هستند بیشتر در چین و چروک‌های پوست خود پلاک تولید می‌کنند.
- عفونت‌های استرپتوکوکی
- تغییر دمای بدن به دلیل آب و هوا
- داروها از جمله داروهای فشارخون، داروهای ضدمالاریا، لیتیوم و آنتی بیوتیک‌ها
و موارد دیگر.
تشخیص پسوریازیس چگونه است؟
پس از انجام یک معاینه فیزیکی توسط یک متخصص پوست اگر علائم پسوریازیس در شما وجود داشته باشد، پزشک آن‌ها را بررسی خواهد کرد. سپس پزشک ممکن است سوالات زیر را از شما بپرسد:
- آیا سابقه بیماری‌های پوستی در خانواده بیولوژیکی شما وجود دارد؟
- اولین بار چه زمانی متوجه علائم پوستی خود شدید؟
- آیا برای درمان پوست خود از داروهای خانگی استفاده کرده‌اید؟
- آیا این اولین باری است که روی پوست خود علائم بیماری پوستی را مشاهده می‌کنید؟
- از چه نوع شامپو یا صابونی استفاده می‌کنید؟
اگرچه ظاهر برخی پلاک‌های پوستی منجر به تشخیص پسوریازیس می‌شود اما چنین علائمی می‌توانند با سایر بیماری‌های پوستی نیز مشابه باشند. در چنین حالتی به انجام آزمایش برای اطمینان از تشخیص درست بیماری نیاز است. معمولا از آزمایش بیوپسی پوستی برای تایید تشخیص پزشک استفاده می‌شود. در طول این آزمایش نمونه کوچکی از بافت پوست از پلاک پوستی برداشته می‌شود که بتوان آن را به طور دقیق زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار داد.
آیا پسوریازیس یک بیماری مزمن است؟
پسوریازیس که اغلب در بزرگسالان اتفاق می‌افتد معمولا اگر به صورت خفیف باشد تنها چند ناحیه از بدن را تحت تاثیر قرار میدهد. اما در موارد شدید، این بیماری می‌تواند بر قسمت‌های بزرگ تری از بدن اثر بگذارد. البته لکه‌های پسوریازیس پس از مدتی التیام یابند یا اینکه در دوره های خاصی از زندگی فرد دوباره بازگردند. در واقع پسوریازیس به عنوان یک بیماری مزمن مادام العمر شناخته می‌شود زیرا دوره بهبود و تشدید آن معمولا قابل پیش بینی نیست و در حال حاضر هم درمان قطعی برای آن وجود ندارد.
10 توصیه برای پیشگیری از پسوریازیس و مراقبت از پوست در مقابل این بیماری
آیا می‌دانستید که کارهای زیادی می‌توانید برای جلوگیری از پسوریازیس انجام دهید! در اینجا به 10 مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- استفاده از کرم مرطوب کننده: زمانی که پوست شما خشک است علائم بدتر می‌شوند، بنابراین باید پوست‌تان را با کرم‌ها و پمادهای رطوبت‌رسان مرطوب نگه دارید. برای کمک به از بین بردن پوسته‌های پسوریازیس روی آن‌ها از کرم مرطوب کننده استفاده کنید.
- مراقبت‌های پوستی: هرگز فلس‌های پوستی را با دست لمس نکنید، هنگام کوتاه کردن ناخن‌های خود احتیاط کنید و زمان دوش گرفتن خود را در هر بار به 10 دقیقه محدود کنید. با آب خیلی داغ استحمام نکنید.
- زیاد در معرض هوای سرد و خشک نباشید: آب و هوا می‌تواند تاثیر بسیار زیادی بر پسوریازیس داشته باشد. هوای سرد و خشک احتمال ابتلا به پسوریازیس و نیز علائم آن را تشدید می‌کند.
- تا حد امکان در محیط خانه از مرطوب کننده‌های هوا استفاده کنید.
- از مصرف داروهایی مانند لیتیوم، پروپرانول و کینیدین خودداری کنید و اگر مجبور به استفاده از آن‌ها هستید از پزشک‌تان بخواهید داروی جایگزین آن‌ها را برای شما تجویز کند زیرا این داروها علائم پسوریازیس را تشدید می‌کنند.
- از ایجاد خراش، بریدگی و عفونت پوستی جلوگیری کنید.
- کمی آفتاب بگیرید: اشعه ماوراءبنفش خورشید رشد سلول‌های پوست را کند می‌کند بنابراین گاهی دریافت کمی نور خورشید به کاهش علائم پسوریازیس کمک می‌کند.
- استرس خود را کنترل کنید: اگرچه هنوز به درستی اثبات نشده است ولی علائم پسوریازیس تا حدودی به استرس مربوط می‌شوند بنابراین سعی کنید استرس خود را از بین ببرید. برای شروع از تکنیک‌های مدیتیشن یا یوگا استفاده کنید.
- مراقب میزان مصرف الکل خود باشید: ارتباط میان مصرف الکل و پسوریازیس کاملا مشخص نیست اما برخی از محققان معتقدند که مصرف الکل می‌تواند علائم پسوریازیس را به ویژه در مردان بیشتر کند.
- ورزش کنید، تغذیه مناسب داشته باشید و وزن متعادلی داشته باشید: متخصصان توصیه می‌کنند که افراد مبتلا به پسوریازیس باید رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات داشته باشند. ورزش نیز می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. برخی از مطالعات نشان داده است که گاهی اضافه وزن خود می‌تواند باعث بروز یا تشدید علائم پسوریازیس شود.
روش‌های خانگی درمان پسوریازیس
در اینجا به چند روش برای درمان پسوریازیس در خانه می‌پردازیم:
- مکمل‌های غذایی مصرف کنید زیرا به کاهش علائم پسوریازیس کمک می‌کنند. روغن ماهی، ویتامین دی و گیاهانی چون خارمریم و آلوئه ورا به کاهش علائم پسوریازیس خفیف کمک می‌کنند. بر عکس پسوریازیس خفیف، برای درمان پسوریازیس شدید چنین درمان‌هایی موثر نخواهد بود و باید حتما تحت نظر متخصص قرار بگیرید.
- جلوگیری از خشکی پوست در خانه با استفاده از مرطوب کننده پوست و حفظ رطوبت هوای منزل.
- آلوئه ورا در برخی موارد قرمزی و تحریک ناشی از پسوریازیس را کاهش میدهد.
- از عطرها دوری کنید زیرا می‌توانند پسوریازیس را ملتهب‌تر کنند. بیشتر صابون‌ها و عطرها دارای رنگ‌ها و سایر مواد شیمیایی هستند که پوست‌تان را ملتهب می‌کنند. سعی کنید محصولاتی را انتخاب کنید که مخصوص پوست‌های حساس هستند.
- سالم بخورید: رژیم غذایی ممکن است در مدیریت و کنترل پسوریازیس نقش داشته باشد. محدود کردن استفاده از گوشت قرمز، چربی‌های اشباع شده، قندهای تصفیه شده، کربوهیدرات‌ها و عدم مصرف الکل ممکن است به کاهش علائم پسوریازیس کمک کند. ماهی، دانه‌های روغنی، آجیل و اسیدهای چرب امگا3 به دلیل توانایی‌شان در کاهش التهاب می‌توانند باعث کاهش علائم پسوریازیس شوند. همچنین روغن زیتون هم اگر به صورت موضعی روی پوست استفاده شود ممکن است دارای خواص تسکین دهنده باشد. سعی کنید چند قاشق غذاخوری از آن را روی پوست خود ماساژ دهید تا در طول دوش گرفتن پلاک‌های پوستی مزاحم را راحت‌تر جدا کرده و از بین ببرد.
- بدن خود را در وان خیس کنید: خیساندن بدن در آب ولرم ( از آب داغ استفاده نکنید) وان با استفاده از روغن یا شیر برای کاهش علائم پسوریازیس پلاکی بسیار تسکین دهنده خواهد بود. بلافاصله بعد از حمام نیز از کرم یا لوسیون مرطوب کننده استفاده کنید که رطوبت بدن‌تان حفظ شود.
- هر چند روز یک بار به مدت 10 تا 15 دقیقه آفتاب بگیرید.
- زردچوبه به کاهش التهاب کمک می‌کند، می‌توانید آن را به صورت قرص یا مکمل استفاده کنید.
و موارد دیگر.
حتما بخوانید : شپش سر
درمان پسوریازیس با داروها
اکنون بپردازیم به اینکه بیماری پسوریازیس چگونه درمان می‌شود؟ و اینکه آیا درمان قطعی پسوریازیس وجود دارد یا خیر؟ برای درمان پسوریازیس چندین گزینه درمانی وجود دارد. روش‌های رایج درمان پسوریازیس عبارتند از:
- کرم‌های استروئیدی
- مرطوب کننده‌ها برای پوست خشک
- دارو برای کند کردن تولید سلول‌های پوستی (آنترالین)
- لوسیون یا شامپوهای دارویی
- پماد ویتامین D3
- ویتامین A یا کرم‌های رتینوئید
کرم یا پماد ممکن است برای بهبود بثورات پوستی در نواحی کوچکی از پوست کافی باشد اما اگر ناحیه پسوریازیس بزرگ‌تر باشد یا اگر درد مفاصل داشته باشید به روش‌های درمانی دیگری نیاز خواهید داشت. درد مفاصل نشانه‌ای از ابتلا به آرتریت پسوریاتیک است. موارد زیر نیز برای تصمیم‌گیری درباره نحوه درمان اهمیت زیادی دارند:
- شدت بثورات پوستی
- جایی که بثورات پوستی قرار دارند
- سن فرد
- وضعیت سلامت کلی بدن
اگر درمان پسوریازیس با دارو موثر نبود چه باید کرد؟
چنانچه علائم پسوریازیس پس از درمان با دارو بهبود نیابد یا اگر نواحی درگیر این بیماری زیاد است، ممکن است پزشک شما درمان‌های زیر را توصیه کند:
- نوردرمانی یا فتوتراپی: LED در طول موج‌های خاصی می‌تواند التهاب پوست را کاهش دهد و به کاهش سرعت تولید سلول‌های پوستی منجر شود.
- PUVA: این درمان از ترکیب دارویی به نام پسورالن و قرار گرفتن در معرض نوع خاصی از اشعه ماورا بنفش استفاده می‌کند.
- رتینوئیدها: این داروها که بر مبنای ویتامین A هستند به بهبود علائم پسوریازیس کمک می‌کنند اما ممکن است عوارض جانبی از جمله نقص مادرزادی ایجاد کنند.
- درمان‌های ایمنی: داروهای جدید ایمنی‌تراپی با کنترل سیستم ایمنی بدن مانع از ایجاد واکنش خود‌ایمنی بدن خواهند شد.
- متوترکسات: این دارو برای موارد شدید پسوریازیس تجویز می‌شود. این دارو ممکن است باعث بیماری کبد شود به همین دلیل مصرف آن باید با آزمایش خون کنترل شود. ممکن است برای حفظ سلامتی کبد، انجام بیوپسی دوره‌ای کبد لازم باشد.
- سیکلوسپورین: این دارو می‌تواند به پسوریازیس شدید کمک کند ولی احتمال ایجاد فشارخون بالا و آسیب به کلیه را نیز دارد.
- مهارکننده آنزیم: برای برطرف کردن بیماری‌های التهابی طولانی مدت مانند پسوریازیس و آرتریت پسوریاتیک از داروهایی مانند آپرمیلاست استفاده می‌شود. این قرص پسوریازیس باعث می‌شود که یک آنزیم خاص مسدود شود و واکنش‌هایی که منجر به التهاب می‌شوند را کندتر می‌کند.
- بهترین کرم برای درمان پسوریازیس کرم موضعی تاپیناروف است که یک بار در روز می‌توان آن را بر روی تمام نواحی بدن به جز چشم و داخل واژن استفاده کرد.
بهتر است پیش از شروع درمان درباره همه موارد بالا و عوارض جانبی هر کدام از درمان‌های پسوریازیس با پزشک خود مشورت کنید.
بهبودی پس از شروع درمان پسوریازیس چقدر طول می‌کشد؟
تشدید علائم پسوریازیس ممکن است از چندهفته تا چند ماه طول بکشد. پزشک شما می‌تواند با تجویز برخی از داروها، بهبودی شما را تسریع ببخشد. پس از برطرف شدن علائم پسوریازیس درحال بهبودی است. اگر متوجه شدید علائم شما در هنگام تماس با محرک‌های خاصی تشدید می‌شود بهتر است از قرار گرفتن در معرض چنین محرک‌هایی اجتناب کنید تا زمان بهبودی شما طولانی نشود.
حتما بخوانید : شوره سر
آیا پسوریازیس سرطان است؟
پسوریازیس و سرطان پوست نباید با یکدیگر اشتباه گرفته شوند زیرا دو بیماری کاملا متمایز هستند که هر کدام نیز دارای چندین نوع هستند. نه پسوریازیس باعث سرطان می‌شود و نه برعکس. اما یک فرد مبتلا به پسوریازیس ممکن است در طول زندگی خود در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به برخی از انواع سرطان باشد. به برخی از تفاوت‌های پسوریازیس و سرطان پوست توجه کنید:
- پسوریازیس اغلب قسمت‌های بزرگتری از پوست را تحت‌تاثیر قرار میدهد ولی سرطان پوست قسمت‌های کوچک تری را. همچنین سرطان پوست بیشتر زمانی رخ میدهد که پوست به طور منظم در معرض نور خورشید قرار بگیرد.
- برعکس بیماری پسوریازیس که اغلب مراحل خود را به سرعت و ناگهانی طی می‌کند و به دنبال آن افت می‌کند، سرطان پوست با گذشت زمان معمولا شدیدتر خواهد شد به خصوص اگر درمانی صورت نگیرد.
پسوریازیس و ازدواج
تجربه علائم پسوریازیس برای زن یا شوهری که در یک رابطه عاطفی با یکدیگر قرار دارند بسیار دشوار است و در صورت ابتلای هر کدام از آن‌ها به این بیماری، همسر نیز باید در انجام مراقبت‌های پسوریازیس همکاری لازم را با او داشته باشد. زیرا فرد مبتلا به پسوریازیس هم به حمایت عاطفی و هم جسمی نیاز دارد و در این صورت سریع‌تر به شرایط بهبودی دست می‌یابد.
پسوریازیس و کرونا
هرچند هنوز رابطه مشخصی میان پسوریازیس و کرونا به اثبات نرسیده است ولی در مواردی گزارشاتی مبنی بر افزایش علائم پسوریازیس پس از واکسیناسیون کرونا وجود داشته است. همچنین برخی معتقدند که ممکن است حالت بیش التهابی ناشی از کرونا باعث افزایش سیتوکین‌های کنترل شده شود ( سیتوکین‌ها باعث پیشرفت پسوریازیس می‌شوند).
سوالات متداول
پسوریازیس یک بیماری التهابی با واسطه ایمنی است که باعث به وجود آمدن التهاب در بدن می‌شود. علائم پسوریازیس ممکن است شامل ظاهر شدن التهاب‌هایی چون پلاک‌های پوستی باشد (پلاک‌های پوستی شامل دسته‌ای پاپول یا ضایعه برجسته پوستی هستند).
خیر، پسوریازیس و اگزما دو بیماری پوستی متفاوت هستند. هر دو بیماری دارای برخی علائم مشابه مانند تغییر رنگ پوست، بثورات و خارش پوستی هستند. پلاک‌های پسوریازیس باعث ایجاد مناطق ضخیم پوستی می‌شوند که با فلس پوشانده شده‌اند. در صورتی که اگزما باعث ایجاد بثورات پوستی خشک و ناهموار می‌شود و معمولا خارش شدیدتری نسبت به پسوریازیس دارد.
عوامل متعددی از جمله دلایل ژنتیکی، هورمونی، چاقی و اضافه وزن، تغذیه نامناسب، مصرف الکل، استعمال دخانیات و استرس زیاد ممکن است باعث ابتلا به پسوریازیس شوند.
بیماری پسوریازیس در انواع مختلف پلاکی، پوسچولار، معکوس، اریترودرمیک، روده‌ای، ناخن و مفاصل وجود دارد
موارد خفیف پسوریازیس معمولا خطرناک نیستد و اغلب به راحتی درمان می‌شوند اما در موارد شدیدتر که منجر به تب و لرز و ضعف عضلانی می‌شود، فرد به مراقبت‌های بیشتری نیاز دارد.
هیچ الگوی مشخصی برای تعیین رفتار پسوریازیس در برابر درمان وجود ندارد، گاهی ممکن است پس از شروع درمان پسوریازیس برای همیشه بهبودی یابد ولی در مواردی نیز ممکن است دوباره پس از گذشت مدت زمانی مشخص مجددا تشدید شود. بنابراین بهتر است تمامی دستورالعمل‌های درمان را تا رسیدن به بهبودی به دقت انجام دهید.
خیر، پسوریازیس مسری نیست. شما هرگز از راه تماس با بثورات پوستی پسوریازیس شخص دیگری به این بیماری مبتلا نخواهید شد.
