کراتین پروتئینی است که به تشکیل مو، ناخن و لایه بالایی پوست یعنی اپی‌درمیس کمک می‌کند. کراتین در پشتیبانی از پوست، ترمیم زخم‌ها و سلامت ناخن‌ها و موها نقش دارد.
54 مدل کراتین در بدن ما وجود دارد که به دو نوع تقسیم می‌شوند.
- نوع اول: از این 54 مدل کراتین مذکور در بدن، 28 مدل از آن‌ها از نوع اول هستند. از این 28 مدل؛ 17تای آن‌ها کراتین‌های سلول‌های پوستی و 11تای آن‌ها مربوط به کراتین‌های مو هستند. اکثر کراتین‌های نوع یک شامل پروتئین‌های سبک اسیدی هستند. این کراتین‌ها کارایی‌های مختلفی دارند مانند محافظت از سلول‌ها در برابر نیروهای داخلی بدن. (استرس مکانیکی)
- نوع دوم: 26 مدل دیگر کراتین‌های بدن از نوع دوم هستند. از این 26 مورد؛ 20تای آن‌ها کراتین‌های سلول‌های پوستی و 6 مدل دیگر مربوط به مو هستند. این کراتین‌ها از لحاظ اسیدی خنثی بوده و پروتئین‌های سنگینی دارند. Ph خنثی آن‌ها به حفظ تعادل میان کراتین‌های نوع یک و فعالیت سلول‌ها کمک می‌کند.
کراتین‌ها به صورت کلی به دو شکل در موجودات زنده دیده می‌شوند. Alpha Keratinها در مو، اپی‌درمیس، شاخ‌ها و ناخن‌های پستانداران وجود دارند. کراتین‌های نوع اول و دوم که بالاتر گفته شد Alpha Keratin هستند. Beta Keratinها را می‌توان در پرها، چنگال‌ها، دم‌ها و نوک‌های پرندگان و خزندگان یافت.
بدن انسان به صورت طبیعی کراتین تولید می‌کند. موی حیوانات، پرها، سم و شاخ حیوانات هم دارای کراتین است. کراتینی که معمولاً در سالن‌های زیبایی بر روی موها استفاده می‌شود، گرفته شده از حیوانات است و بنابراین در صورتی که وگان هستید، شاید بخواهید که از استفاده از آن‌ها صرف نظر نمایید.
کراتین جزء اصلی موهاست، بسیاری از مردم باور دارند که در صورتی که مکمل‌های کراتینی استفاده کنند موهای ضخیم‌تری خواهند داشت. با این وجود در حال حاضر هیچ تحقیق معتبری وجود ندارد که نشان دهد مصرف مکمل‌های کراتینی به موهای انسان ضخامت می‌بخشد.
تصور بسیاری از افراد هم این است که استفاده از شامپوها و حالت دهنده‌هایی که دارای روغن کراتین هستند منجر به سلامت بیشتر موهایشان می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند که شامپوها و حالت دهنده‌هایی که شامل کراتین هیدروسیلات هستند می‌توانند موهای انسان را قوی‌تر و درخشنده‌تر کنند.
کراتینه کردن مو یک تصمیم شخصی است. این کار باعث درخشنده و نرم شدن موها شده و آن‌ها ظاهری صاف‌تر به خود می‌گیرند.
در زمان کراتینه کردن مو، اپراتور کارهای زیر را انجام می‌دهد:
- شستن موها با شامپوی مخصوص و سپس خشک کردن موها.
- استفاده از مایع کراتینه بر روی بخش‌های کوچکی از مو
- خشک کردن دوباره موها
- قرار دادن میله‌ای آهنی با دمای بالا درون موها که با این کار باعث عمل کردن کراتین بر روی مو می‌شود
پس از انجام کراتینه، نباید موهای خود را تا چند روز خیس کرده و همچنین به وسیله کش مو، کلیپس مو، کلاه یا عینک آن‌ها را به عقب برانید. شاید لازم باشد تا مدت معینی از شامپوها و حالت دهنده‌های مخصوصی استفاده کنید. در ادامه به صورت مفصل‌تر به مقوله کراتینه کردن می‌پردازیم.
کراتینه کردن مو
کراتینه کردن مو پروسه‌ای است که در آن به صاف کردن موهای نا مرتب یا آسیب خورده کمک می‌شود. کراتین پروتئینی است که بدن به طور طبیعی ترشح می‌کند و به استحکام و ساختاربندی موها، پوست و ناخن‌ها کمک می‌کند.
فیبرهای مو از سه ناحیه اصلی تشکیل می‌شوند:
- مدولا (Medulla): این ناحیه در هسته فیبر مو قرار داشته و تنها در موهای بزرگ و ضخیم دیده می‌شود.
- کورتکس (Cortex): این ناحیه بخش اصلی مو است. کورتکس شامل پروتئین‌ها شده و پشتیبانی مکانیکی موها را می‌کند.
- کوتیکول (Cuticle): این لایه بیرونی نازک محافظت کننده شامل سلول‌های کراتینه شده است.
درون کورتکس، کراتین به کمک پیوندهای شیمیایی مانند پیوندهای یونی، دی سولفید و هیدروژنی زنجیره‌ای ستاره‌ای شکل بلندی را می‌سازد.
همچنین نیروهای ضعیف‌تر میان مولکول‌ها، که متخصصان به آن‌ها نیروهای ون در والس می‌گویند، می‌توانند به حفظ ساختار ستاره‌ای شکل کراتین کمک کنند. گروه‌های این زنجیره‌های ستاره‌ای شکل تشکیل رشته می‌دهند که در واقع توده کورتکس به حساب می‌آیند. مواد شیمیایی استفاده شده برای کراتینه کردن ریشه‌های کراتینی را هدف قرار داده و فرم آن‌ها را تغییر می‌دهند.
در طی پروسه کراتینه کردن، متخصص یک محصول دارای کراتین را بر روی مو زده و سپس از یک تکه آهن صاف برای مهر و موم کردن آن استفاده می‌کند.
با توجه به ضخامت و طول موها، در حالی که مواد شیمیایی در حال خنثی شدن بر روی موها هستند، ارتباط میان رشته‌های کراتین را تغییر می‌دهند. ترکیب مواد شیمیایی، دستگاه‌های خشک کننده مو و آهن صاف باعث افزایش سرعت ارتباط کراتین‌ها با یکدیگر شده و موهای مجعد یا فر را به صاف تبدیل می‌کنند.
نگهداری و مراقبت
پس از کراتینه کردن مو، شخص باید از شستن موهای خود به مدت حداقل دو روز خودداری کند. همچنین متقاضی باید از بستن موهای خود اجتناب کرده، از شامپوها و حالت‌دهنده‌های مخصوص استفاده کند و موهای خود را در معرض تماس با آب نمک یا آب کلردار قرار ندهد.
همچنین استفاده از شامپوها و حالت دهنده‌های بدون سولفات برای تحکیم اثرات کراتینه پیشنهاد می‌شود. افراد همچنین از شستن موهای خود به صورت مرتب باید خودداری کنند چرا که این کار موجب از بین رفتن اثر کراتین می‌شود. به جای این کار پیشنهاد می‌شود که موها را هر 3-4 روز یک بار با آب ولرم و نه داغ بشوئید. زمانی که می‌خواهید موهای خود را خشک کنید بهتر است که با کمترین دمای ممکن این کار را انجام دهید تا از آسیب رسیدن به موها جلوگیری کنید.
پس از کراتینه کردن مو بهتر است که حداقل به مدت دو هفته از رنگ کردن موها جلوگیری شود. تاثیرات کراتینه کردن مو می‌توانند تا 12 هفته پس از انجام این کار یا حتی بیشتر دوام داشته باشند، اما در هر صورت با گذشت زمان نتایج کم کم از بین می‌روند و به مرحله‌ای می‌رسند که فرد باید برای این که موهای صاف و زیبایی داشته باشد، دوباره آن‌ها را کراتینه کند.
مزایای کراتینه کردن مو
کراتینه کردن مو مزایای زیادی دارد. مانند:
- موها درخشان‌تر می‌شوند: کراتینه کردن مو موجب نرم شدن کوتیکول مو می‌شود و در نتیجه موها ظاهری مرتب و یکدست می‌گیرند. علاوه بر این، کراتینه کردن باعث درخشندگی بیشتر موها نیز می‌شود.
- نتایج کراتینه مدت زمان نسبتاً زیادی ماندگار هستند: در صورتی که شخص از موهای خود به خوبی مراقبت کند، از محصولات مناسب استفاده کند و به صورت مکرر موهای خود را نشوید، نتایج کراتینه می‌توانند تا ماه‌ها ماندگار باشند.
- موها بیش از پیش قابل مدیریت می‌شوند: افرادی که دارای موهای شلخته یا بسیار ضخیم هستند ممکن است به دنبال کراتینه کردن موهای خود باشند چرا که این کار به آن‌ها در مدل دادن موها و مدیریت آن‌ها کمک می‌کند. همچنین افراد ممکن است متوجه شوند که پس از کراتینه کردن موها، موهایشان به سرعت بیشتری خشک می‌شود. این اتفاق می‌تواند باعث کاهش قرار گرفتن موها در معرض هوای داغ شده و به سلامت آن‌ها کمک بیشتری بکند.
- موها دچار شکستگی نمی‌شوند: کراتین یک پروتئین ساختاردهنده است و در نتیجه می‌تواند به موها استحکام بخشیده و شکستگی را کاهش دهد.
آیا کراتینه مو امن است؟
در حال حاضر بحث‌هایی در مورد کراتینه کردن مو وجود دارند، چرا که در این پروسه از فرمالدهید یا دیگر مواد شیمیایی که فرمالدهید آزاد می‌کنند استفاده می‌شود. فرمالدهید یک گاز تند و بدون رنگ است که رفتارهای سمی دارد.
فرمالدهید ممکن است اثرات بدی برای سلامتی داشته باشد در صورتی که شخص آن را استشمام کرده یا با پوست و چشمان وی تماس برقرار کند.
این اثرات آسیب زننده ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- التهاب
- سرفه
- سرگیجه
- حالت تهوع
- استفراغ
- سردرد
- واکنش‌های آلرژیک
- درد در قفسه سینه
متخصصان همچنین قرار گرفتن در معرض سطوح بالایی از فرمالدهید به صورت مکرر را به بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان و لوکیمیا نسبت می‌دهند.
بعضی از محصولات بر روی بسته بندی خود می‌نویسند که بدون فرمالدهید هستند. اگرچه که آن‌ها از متیلن گلیکول یا دیگر مواد شیمیایی جایگزین استفاده می‌کنند، موادی که ممکن است در صورت مواجهه با گرما فرمالدهید آزاد کنند. بدین معنی که اگرچه که فرمالدهید در لیست مواد تشکیل دهنده این محصولات نیست، اما مصرف کنندگان باز هم ممکن است در خطر قرار گرفتن در معرض این ماده شیمیایی باشند.
جالب است بدانید که کراتینه کردن مو به روش برزیلی ممکن است سطوح بسیار بالاتری، در حد 5 برابر حالت نرمال فرمالدهید داشته باشند. به همین دلیل است که این روش به هیچ صورتی پیشنهاد نشده و امن نیست.
علاوه بر این، باید در نظر داشته باشید که کراتینه کردن مو هم ممکن است باعث آسیب رسیدن به موها شود. به همین دلیل است که افراد باید با مراقبت ویژه‌ای این پروسه را پیش ببرند و دائماً این کار را انجام ندهند تا معرض مواد شیمیایی مضر برای سلامتی نباشند.
آیا کراتینه مو باعث ریزش مو می‌شود؟
بله، کراتینه مو می‌تواند موجب ریزش مو شود و علت این موضوع استفاده از مواد شیمیایی در ساخت مواد کراتینه است. این مواد شیمیایی بعضی اوقات می‌توانند باعث ایجاد سوزش و التهاب در پوست سر به صورت بلافاصله بعد از استفاده یا پس از مدتی شوند که منجر به خارش و ریزش مو می‌شود.
بسیاری از مردم از کراتین برای بازیابی موهای خشک و آسیب دیده در خانه یا سالن‌های زیبایی استفاده می‌کنند. این کار جواب می‌دهد و اکثر افراد از ظاهر جدید و زیبای موهای خود خوشحال می‌شوند. حتی ممکن موهایتان پس از کراتینه سالم‌تر و براق‌تر از گذشته به نظر برسد.
با این وجود، کراتینه مو برای همه خوب نیست. بعضی از افراد نتایج غیرقابل پیشبینی از کراتینه مو می‌گیرند. به جای بازیابی موهای آسیب دیده، موها خشک‌تر و آسیب دیده‌تر می‌شوند و ریزش موی افراد نسبت به گذشته بیشتر می‌شود.
سوال اینجاست که چرا با این که انتظار نتایج مثبت داریم این اتفاقات رخ می‌دهد؟ دلایل مختلفی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها نگاهی خواهیم داشت.
سه دلیل احتمالی برای ریزش مو پس از کراتینه مو وجود دارد. همان‌طور که گفتیم دلیل اول ممکن است مواد شیمیایی مضر باشد، ممکن است حساسیت بیش از حد پوست سر منجر به این اتفاق شود و یا دمای بالا هنگام کراتینه کردن باعث شود که ریزش مو رخ دهد.
همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم، کراتین ماده‌ای است که بدن خود ما هم تولید می‌کند و در موها، پوست و ناخن‌های ما وجود دارد. شرکت‌هایی که تولید کننده کراتین موجود در مواد کراتینه هستند معمولاً کراتین مورد نیاز را از شاخ‌ها، پرها یا پوست حیوانات به دست می‌آورند. موضوع اینجاست که آن‌ها این کراتین را با دیگر مواد شیمیایی ترکیب می‌کنند که ممکن است مضر باشند. چیزی که معمولاً به سر بانوان به عنوان کراتینه زده می‌شود کراتین خالص نیست. مواد شیمیایی اضافه شده ممکن است برای بعضی از افراد مضر بوده و برای برخی دیگر مشکلی نداشته باشند.
تماس هرگونه ماده شیمیایی مضر با موها در افرادی که پوست سر حساسی دارند می‌تواند موجب ناراحتی شود. در صورتی که پوست سر حساسی دارید، از کراتینه کردن مو یا تماس با هرگونه ماده شیمیایی مضری که به موهایتان آسیب می‌زند اجتناب نمایید.
نشانه‌های زیادی هستند که از پوست سر حساس نشات می‌گیرند. آیا تابحال نشانه‌های ناراحت کننده‌ای مانند درد، سوزش، خارش یا قرمزی در پوست سر خود داشته‌اید؟ این اتفاقات ممکن است به دلیل تغییر محیط، محصولات زیبایی، تغییر رژیم غذایی یا استرس بیش از حد رخ دهند.
بالاتر در مورد نحوه کراتینه کردن مو صحبت کردیم. فهمیدیم که در این پروسه مواد کراتینه را بر روی مو می‌زنند، سپس آن را خشک کرده و برای تثبیت کراتینه بر روی مو از یک تکه آهن صاف داغ استفاده می‌کنند. گرمای بیش از حد، مخصوصاً زمانی که پشت سر هم استفاده شود، منجر به خشکی مو و شکنندگی آن شده و در نهایت به ریزش مو می‌انجامد.
آیا کراتینه مو شپش را از بین می‌برد؟
کراتینه مو یک فرآیند شیمیایی است که باعث تقویت و ضخیم‌تر شدن موها می‌شود. این فرآیند از طریق اعمال حرارت و یا استفاده از مواد شیمیایی مانند فرمالین انجام می‌شود. به طور کلی، کراتینه مو نمی‌تواند شپش را از بین ببرد اما ممکن است باعث بهبود حالت شپش و کاهش شدت آن شود. در هر صورت، بهتر است پیش از انجام هر کاری در این مورد، با پزشک متخصص مشورت نمایید.
قیمت کراتینه مو
قیمت کراتینه مو مانند بسیاری از کارهای زیبایی مسلماً به مهارت فرد، تجهیزاتی که استفاده می‌کند و سالن زیبایی که در آن این کار صورت می‌گیرد بستگی دارد. علاوه بر این اندازه موها نیز در این امر تاثیرگذار است. بنابراین به صورت کلی می‌توان گفت که با در نظر گرفتن فاکتورهای مذکور، این قیمت می‌تواند بین 2 تا 12 میلیون تومان متغیر باشد.
کراتینه مو منجر به نرم شدن موها شده و ظاهری براق و مرتب به آن‌ها می‌دهد. در این صورت مدیریت موها نیز بسیار ساده‌تر بوده و می‌توانید مدل دلخواه خود را به آن‌ها بدهید. اگرچه که گاهی اوقات کراتینه مو می‌تواند هزینه‌بر باشد، اما نتایج آن در صورت رعایت نکات ضروری تا ماه‌ها پایدار خواهند ماند.
با این وجود همیشه باید در نظر داشت که کراتینه مو علاوه بر مزایای گفته شده، بدون ریسک هم نیست. بسیاری از مواد شیمیایی کراتینه مو دارای فرمالدهید هستند که یک ماده شیمیایی مضر است و ممکن است برای بعضی از افراد منجر به ریزش مو و عوارضی مانند واکنش‌های آلرژیک و سرفه و استفراغ شود. بنابراین بهتر است که ابتدا با متخصص در این مورد مشورت کرده و در صورت خوب بودن اوضاع برای انجام این کار اقدام نمایید.
