برخورداری از موهایی زیبایی نه تنها در ظاهر چشم نواز است بلکه نشان دهنده سلامت فرد، رعایت بهداشت و مراقبت فردی اوست. اما برخی اوقات به دلایل مختلف و کاملا ناخواسته موهای ما شروع به ریزش می‌کنند. در چنین شرایطی که نمی‌دانیم برای برای جلوگیری از ریزش مو چه کنیم باید به پزشک مراجعه کنیم که تا زمان تشخیص علت ریزش مو اجازه ندهیم وضعیت ریزش موها بدتر شود. هر چه شناخت‌مان از دلایل ریزش مو و راههای درمان ریزش بیشتر باشد، درهنگام مواجهه با چنین مشکلاتی بهتر می‌توانیم به دنبال راه حل بگردیم. پس با ما باشید که در اینجا می‌خواهیم هر آنچه درباره ریزش مو لازم است بدانیم با هم مرور کنیم.
ریزش مو
ریختن چند تار روی بالش نشانه ریزش مو نیست زیرا موها به طور طبیعی می‌ریزند. اما چه زمانی ریزش مو اتفاق می‌افتد؟ و چه زمانی لازم است به دنبال دکتر و دوای ریزش مو باشیم؟ پیش از پاسخ به این پرسش بد نیست کمی درباره ساختار مو بدانیم. موها از پروتئینی به نام کراتین تشکیل شده‌اند که در فولیکول مو و در لایه بیرونی پوست تولید میشود. از آنجایی که فولیکول‌ها مرتبا در حال فعالیت هستند و سلول‌های موی جدید تولید می‌کنند، سلول‌های قدیمی که در واقع رشته‌ای از سلول‌های کراتین مرده هستند، از سطح پوست فاصله می‌گیرند. سر یک فرد بالغ به طور متوسط حدود 100000 تا 150000 تار مو دارد که در حدود 100 تای آن هر روز می‌ریزد. پس حالا می‌توان دریافت که چرا چند تار موی روی بالش هشدار ریزش مو نیست. در واقع زمانی به آن ریزش مو می‌گوییم که حجم تار موی ریخته شده به طور تقریبی بیش از 100 عدد تار مو باشد.
در هر زمان حدود 90 درصد از موها در فاز رشد هستند. هر فولیکول چرخه زندگی مخصوص به خود را دارد که می‌تواند تحت تاثیر سن، بیماری و طیف گسترده‌ای از عوامل دیگر باشد. این چرخه به سه مرحله تقسیم میشود: فاز آناژن، فاز کاتاژن و در آخر تلوژن که به ترتیب مرحله رشد فعال، رشد انتقالی و آخری مرحله استراحت است. سرعت رشد موی فرد با افزایش سن کاهش می‌یابد. اما تنها سن مطرح نیست و دلایل زیادی در انواع ریزش مو موثر هستند که در ادامه با هم بررسی می‌کنیم.
انواع ریزش مو
بسته به علت ریزش موی سر نام گذاری‌های مختلفی برای از دست دادن موها ( به آن آلوپسی نیز گفته میشود) وجود دارد:
آلوپسی اینولوشنال: این بیماری با افزایش سن اتفاق می‌افتد که تا حدودی طبیعی است. در این بیماری فولیکول‌های موی بیشتری وارد فاز استراحت می‌شوند و موهای دیگر نیز کوتاه‌تر، نازک‌تر و تعدادشان کمتر میشود.
آلوپسی آندروژنیک: یک بیماری ژنتیکی است که می‌تواند هم مردان و هم زنان را درگیر کند. آلوپسی آندروژنیک در مردان که به آن طاسی مردانه نیز می‌گویند می‌تواند از اوایل نوجوانی یا اوایل 20 سالگی ایجاد شود. مشخصه آن کاهش خط مو و ناپدید شدن تدریجی مو از تاج سر و جلوی سر است. از سویی دیگر آلوپسی آندروژنیک در زنان یا همان طاسی زنانه معمولا بعد از 40 سالگی و پس از آن اتفاق می‌افتد که بیشتر ریزش موی آنها در قسمت بالایی سر است.
آلوپسی آرهآتا: این الگوی ریزش مو اغلب به طور ناگهانی شروع شده و باعث ریزش موی تکه تکه در کودکان و بزرگسالان میشود. چنین وضعیتی ممکن است به طاسی کامل (آلوپسی توتالس) منجر شود. اما در حدود 90 درصد از افراد مبتلا به این عارضه، معمولا پس از گذشت چند سال بهبودی می‌یابند.
آلوپسی یونیورسالیس: این بیماری باعث ریزش تمام موهای بدن از جمله ابرو، مژه و حتی موهای ناحیه تناسلی میشود.
تریکوتیلومانیا: این الگوی ریزشی بیشتر در کودکان و در سنین پایین مشاهده میشود و بیشتر ناشی از اختلال روانی است که در آن فرد به طور غیرارادی موهای خود را از ریشه می‌کند.
تلوژن افلوویوم: نازک شدن موقت مو در تلوژن افلوویوم به دلیل تغییر در نظم چرخه رشد مو رخ می‌دهد. تعداد زیادی از تارهای مو به طور همزمان با هم وارد فاز استراحت شده و باعث نازک شدن یا ریزش مو می‌شوند.
آلوپسی اسکار: در این گونه ریزش شاهد یک نوع ریزش دائمی هستیم که می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. بیماری‌های التهابی پوست (سلولیت، فولیکولیت، آکنه) و سایر اختلالات پوستی ( مانند برخی از اشکال لوپوس و لیکن پلن) اغلب منجر به ایجاد زخم‌هایی می‌شوند که توانایی بازسازی مو را از بین می‌برند. محکم بافتن یا بستن مو نیز می‌تواند باعث ایجاد چنین عارضه ریزشی شود.
حتما بخوانید : آشنایی با انواع آلوپسی یا طاسی
آمپول برای ریزش مو
آمپول مو در انواع مختلفی موجود است برای مثال آمپول جلوگیری از ریزش مو، آمپول محرک رشد و آمپول احیاء کننده مو هریک حاوی مواد متفاوتی برای مو هستند. تزریق آمپول برای رشد مو شاید آخرین و موثرترین درمان برای ریزش باشد و معمولا زمانی به سراغ این گزینه می‌رویم که بسیاری از راههای دیگر را امتحان کرده‌ایم.
آمپول رویش مجدد مو بسیار قوی است و فولیکول‌ها را تقویت می‌کند. آمپول رشد مو با فرمول‌هایی متفاوت و هر یک برای مشکلی خاص به کار می‌رود. معمولا استفاده از آمپول‌های مو ما را به درمان سریع ریزش موی شدید نزدیک می‌کنند. در موارد ریزش شدید مو، غلطت مواد فعال آمپول‌ها می‌تواند به ساخت کلاژن و تسریع بازسازی پوست سر کمک کند.
برای جلوگیری از ریزش مو چه بخوریم؟
هیچ چیز نمی‌تواند به اندازه پیروی از یک رژیم غذایی سالم که حاوی مواد مغذی و معدنی کافی برای بدن است در رشد مو موثر باشد. پروتئین نقش موثری در تقویت رشد مو دارد. ترکیبی از گوشت، لبنیات و لوبیا می‌تواند پروتئین کافی را به بدن برساند. انواع آجیل، دانه‌های روغنی، تخم مرغ و ماهی را باید در رژیم خود داشته باشیم. همه منابع اسیدهای چرب امگا3 برای کاهش التهاب و تقویت پوست و فولیکول‌های مو لازم هستند. سعی کنید غذاهای متنوع میل کنید و از چربی‌های مضر دوری کنید. استفاده از سبزیجات و روغن‌های مفیدی مانند روغن زیتون را فراموش نکنید.
درست است که کمبود آهن باعث ریزش مو میشود اما توجه کنید که استفاده از آهن و سایر مکمل‌های غذایی برای رشد مو در صورتی لازم است که کمبود آن در بدن وجود داشته باشد درغیراینصورت استفاده از آنها مفید نخواهد بود.
بهترین روغن برای ریزش مو
روغن زدن به مو روشی موثر برای تقویت موهاست که در آن روغن را روی مو و روی پوست سر ماساژ می‌دهند تا مو رطوبت و درخشندگی بیشتری پیدا کند. چرب کردن مو آن را نرم کرده، ویتامین و مواد معدنی لازم را که در اثر شستشوی مکرر مو از بین رفته است به مو بازمی‌گرداند. روغن‌ها با پر کردن شکاف میان سلول‌های کوتیکول از فولیکول مو در برابر عواملی مانند سورفاکتانت‌ها محافظت می‌کنند. وقتی روغن را به آرامی روی پوست سر ماساژ دهید و بعد از چند ساعتی که روی سر ماند آن را بشویید می‌تواند به کاهش ریزش مو نیز کمک کند.
روغن‌ها دارای اسیدهای چربی هستند که به جایگزینی لیپیدهای مو کمک می‌کنند. لیپیدها نقش بسیار مهمی در سلامتی ساختار مو ایفاء می‌کنند. اما از کدام روغن برای ریزش مو استفاده کنیم؟ روغنی که استفاده می‌کنید کاملا به نیاز موهای شما بستگی دارد و گاهی اوقات شناخت بهترین روغن برای جلوگیری از ریزش مو یا تقویت آن تنها به صورت تجربی به دست می‌آید.
در ضمن بعضی افراد نسبت به برخی از روغن‌های خاص آلرژی دارند بنابراین بهتر است پیش از استعمال روغن مو حتما آن را به صورت آزمایشی در قسمت کوچکی از پوست سر یا موها امتحان کنید و از عدم آلرژی به آن روغن خاص اطمینان حاصل کنید. انواع روغن مفید برای مو شامل موارد زیر هستند:
روغن نارگیل: روغن نارگیل بکر یکی از رایج‌ترین روغن‌های مو به ویژه در جنوب آسیاست. اسید چرب اصلی آن اسید لوریک است که میل بالایی برای ترکیب با پروتئین مو دارد. این اسید به راحتی به پروتئین مو متصل شده و به راحتی می‌تواند به داخل مو نفوذ کند. به همین دلیل روغن نارگیل یکی از بهترین روغن‌ها برای ریزش مو و تقویت موهای آسیب دیده است. روغن نارگیل روغنی سبک است که در حفظ حالت طبیعی مو بسیار موثر است و برای انواع مختلف مو انتخاب مناسبی است.
روغن زیتون: جلوگیری از ریزش مو با روغن زیتون فرابکر روشی بسیار موثر است. زیرا این روغن نمی‌گذارد هورمون دی‌هیروتستوسترون یا DHT به پوست سر متصل شود و به همین دلیل ریزش مو را کاهش می دهد. علاوه بر این روغن زیتون حاوی خواص ضدقارچ و مرطوب‌کنندگی موهاست که رشد آنها را نیز تحریک می‌کند.
روغن کنجد: روغن کنجد انتخاب خوبی برای موهای وز است و از ایجاد موخوره مو جلوگیری می‌کند. این ماده سرشار از ویتامین ب، کلسیم، مس، فسفر، آهن، منیزیم، منگنز و روی است. روغن کنجد ساقه مو را تقویت کرده ودارای خواص ضدباکتری و ضدقارچ است که می‌تواند باعث جلوگیری از ریزش مو و شوره سر شود.
روغن بادام: اگر موهای وز و خشک دارید و به دنبال روغنی سبک‌تر از روغن کنجد هستید از روغن بادام استفاده کنید. روغن بادام حاوی ویتامین های K، Bو E است. ویتامین E نیز می‌تواند اثرات ناشی از اکسید شدن مو را کاهش دهد.
روغن آرگان: روغن آرگان که با نام روغن مراکشی نیز شناخته میشود، سرشار از ویتامین E، C، A،آنتی اکسیدان و اسیدچرب امگا3 است. روغن آرگان حالت دهنده طبیعی موهاست و به تقویت و جلوگیری از ریزش مو کمک می‌کند.
روغن کندش: خواص بیشمار روغن کندش برای مو و درمان ریزش نیز آن را در زمره روغن‌های مفید برای مو قرار داده است. این روغن از گیاهی به نام کندش تهیه شده است که مو را تقویت و تحریک به رشد خواهد کرد.
طرز استفاده روغن برای ریزش مو
هرچند استفاده از انواع روغن با توجه به نیاز انواع مو متفاوت است اما معمولا برخی معتقدند روغن‌ها را می‌توان هر روز یا یک روز در میان پس از خشک کردن مو کمی روی آن اسپری کرد.
البته طرز استفاده از برخی از انواع روغن‌ها مانند روغن زیتون یا روغن نارگیل متفاوت است ولی بسیاری از افراد آن را چند ساعت یا حتی یک شب پیش از شستشوی موها روی پوست سر و ساقه موی خود ماساژ می‌دهند سپس آن را می‌شویند.
بهترین شامپو ضد ریزش مو
شامپوهایی که ریزش مو را متوقف کرده و باعث رشد مجدد مو می‌شوند شامپوهای ریزش مو نامیده می‌شوند. این شامپوها معمولا حاوی مسدود کننده های DHT، کتوکونازول، هیدروکورتیزون یا پروتئین‌های حجم‌دهنده هستند. DHT یا دی‌هیدروتستوسترون هورمونی است که فولیکول‌های مو را کوچک می‌کند و باعث نازک شدن موها میشود. یکی دیگر از عناصری که در شامپوهای ضدریزش مو استفاده میشود پانتنول است که بیشتر به علت خاصیت تقویت‌کننده‌اش مورد توجه است.
موادی مانند کافئین که گردش خون را تقویت می‌کنند نیز در شامپوهای ریزش مو برای تقویت رشد مو به کار می‌روند. در واقع در بسیاری از موارد شامپوهای ریزش مو به خصوص در طاسی با الگوی مردانه مفید نبوده است با این وجود ممکن است تا حدودی به تقویت رشد مو و افزایش ضخامت یا حجم آن کمک کند.
البته این موضوع که آیا شامپوی ریزش مو مشکل را برطرف می‌کند یا اینکه بهترین شامپوی ریزش مو برای هر فرد چه شامپویی است کاملا به علت ریزش مو در هر فرد بستگی دارد.
اگر خارش سر و ریزش مو به علت بیماری پوست سر مانند درماتیت سبورئیک یا پسوریازیس باشد، استفاده از شامپوی حاوی ضدقارچ یا ضدالتهاب به رفع ریزش مو کمک می‌کند. اگر می‌خواهید بدانید بهترین شامپو برای ریزش مو خارجی یا ایرانی برای شما چه شامپویی است بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید، مشکل ریزش مو را با او در میان بگذارید تا پس از تشخیص درست علت ریزش مو محصولات مناسب موهای شما را برایتان تجویز کند.در مواردی به تشخیص پزشک شاید لازم باشد به جای شامپو از محلول ضد ریزش مو، سرم ضد ریزش مو یا ماسک برای ریزش موی‌تان استفاده کنید.
تفاوت ریزش موی ارثی و هورمونی
ریزش موی ارثی در مردان و زنان کاملا متفاوت از ریزش موی هورمونی است. ریزش موی اکثر مردان که بیشتر با افزایش سن مشاهده میشود بیش از نیمی از مردان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از طرفی ریزش موی ارثی در زنان که به عنوان الگوی طاسی زنانه نیز شناخته میشود معمولا پس از یائسگی اتفاق می‌افتد و تا 50 سالگی حداقل یک چهارم از زنان آن را تجربه می‌کنند که معمولا به شکل نازک شدن مو بروز می‌کند.
اما آیا عدم تعادل هورمونی نیز باعث ریزش مو میشود؟ پاسخ به این پرسش مثبت است، در واقع هم در زنان و هم در مردان ریزش موی هورمونی اتفاق می‌افتد. زنان در آستانه یائسگی ریزش موی هورمونی را تجربه می‌کنند که با توجه به سن یائسگی آنان برای هر یک در سن متفاوتی رخ می‌دهد.
مردها نیز وقتی به میانسالی می‌رسند، آندروپوز یا همان نسخه مردانه یائسگی را تجربه می‌کنند. در سن خاصی میزان تولید هورمون‌های جنسی مردانه‌ای مانند تستوسترون و آندروژ تغییر می‌کند و مردان دچار خستگی، کاهش فعالیت جنسی و ریزش مو می‌شوند.
جلوگیری از ریزش مو
هرچند به طور کلی روشهای جلوگیری از ریزش مو در افراد مختلف را می‌توان در چند گروه کلی دسته بندی کرد است اما به دلیل تفاوت‌های فیزیکی و هورمونی زنان و مردان بهتر است پیشگیری ریزش مو را برای هر یک به طور جداگانه بررسی کنیم.
پیشگیری از ریزش مو در مردان
در مرحله اول رعایت بهداشت و مراقبت درست از موها باعث میشود که هر گونه آسیب مو مانند ریزش به تاخیر بیافتد یا هرگز اتفاق نیافتد اما جلوگیری از ریزش مو ارثی به مراتب دشوارتر از انواع دیگر ریزش و حتی گاهی غیرممکن است. در برخی موارد برای جلوگیری از ریزش مو مردان قرص فیناستراید تجویز میشود.
این قرص که با نام پروپشیا نیز شناخته میشود در دوزهای 1 میلی‌گرمی روزانه موجود است. از آنجایی که کاهش سطح دی‌هیدروتستوسترون می‌تواند ریزش مو مردانه را کاهش دهد، معمولا از این قرص در جلوگیری از ریزش مو در مردان استفاده میشود. لازم است توجه شود که درصد کمی از مردان پس از مصرف قرص فیناستراید برخی از عوارض مانند کاهش میل جنسی را تجربه می‌کنند اما این عوارض کاملا نادر و موقتی است.
در مواردی نیز محلول ماینوکسیدیل برای پیشگیری از ریزش مو مردان تجویز میشود که می‌تواند پیشرفت ریزش مو را تقریبا متوقف کند و در طول چند ماه رشد مجدد موهای از دست رفته را تحریک کند. البته ماینوکسیدیل بیشتر در درمان ریزش مو مردان جوان به کار می‌رود. تراشیدن موی سر برای جلوگیری از ریزش مو در درمان چندان گزینه موثری نخواهد بود و تاثیری در جلوگیری از طاسی مردان نخواهد داشت. اما از آنجایی که موهای جدید از گزند آسیب‌های شیمیایی و سایر عناصر مخرب محیطی دور بوده‌اند پس از رشد بهتر و سالم‌تر به نظر می‌رسند.
پیشگیری از ریزش مو در زنان
نازک شدن و ریزش مو سکه ای دو الگوی رایج ریزش مو در خانم‌هاست. بسته به علت‌های ریزش مو، جلوگیری و درمان آن هم متفاوت است. هرچند درمان سریع ریزش مو به خصوص در مواردی که ریزش موی شدید اتفاق می‌افتد عملا غیرممکن است زیرا گاهی علت ریزش موی زنان عوامل ارثی یا هورمونی است. اما با آگاهی درست از عواملی که باعث ریزش مو می‌شوند می‌توان تا حدودی از آن پیشگیری کرد. از جمله راههای جلوگیری از ریزش مو، تغذیه درست، استفاده از مکمل‌های غذایی و بهداشت مناسب است.
جلوگیری از ریزش مو در نوجوانان
در نوجوانی هر دلیلی ممکن است باعث ایجاد ریزش مو شود و تنها با مراجعه به پزشک و شناخت علت ریزش مو می‌توان نسبت به درمان آن اقدام کرد. اما به طور کلی اکثر نوجوانان به دلیل شرایط بازه سنی حساسی که در آن قرار دارند، معمولا تحت استرس زیادی هستند بنابراین کاهش استرس نقش زیادی در پیشگیری از ریزش موی نوجوانان دارد. استرس در طولانی مدت می‌تواند به شرایط عمومی بدن، خواب نامنظم، اشتها و موارد دیگر آسیب برساند. مدیریت سطح استرس برای حفظ سلامتی و کاهش ریزش مو در نوجوانی ضروری است.
دلایل ریزش مو
هرچند هنوز پزشکان به طور دقیق نمی‌دانند چرا برخی از فولیکول‌های مو دوره رشد کوتاه‌تری نسبت به بقیه دارند با این‌حال می‌توان گفت به طورکلی علل ریزش مو شامل موارد زیر است:
استرس:اضطراب، بیماری و زایمان نیز میتوانند باعث ریزش موی موقت شوند.
ژن‌ها:ژن‌های انتقال یافته از مادر و پدر ممکن است بر استعداد فرد نسبت به الگوی طاسی مردانه یا زنانه اثر بگذارند.
داروها:داروها، از جمله داروهای شیمیایی برای درمان سرطان، رقیق‌کننده‌های خون، مسدود‌کننده‌های بتا برای کنترل فشار خون و قرص‌های ضدبارداری هم ریزش موی موقت می‌آورند.
هورمون‌ها:سطح هورمون‌ها مانند سطوح غیرطبیعی آندروژن (هورمون‌های مردانه که معمولا توسط مردان و نیز زنان تولید می‌شوند) می‌تواند بر ریزش مو موثر باشد.
رژیم غذایی:رژیم غذایی کم پروتئین یا رژیم‌هایی با محدودیت شدید کالری باعث ریزش موقت مو می‌شوند که در این حالت برگشت مو به حالت طبیعی بسیار دشوار و گاهی غیرممکن است.
عفونت قارچی:کرم حلقوی ناشی از عفونت قارچی می‌تواند ریزش مو ایجاد کند.
بیماری خودایمنی:بیماری خودایمنی ممکن است باعث آلوپسی آرهآتا شود. ایمنی بدن به موجب آلوپسی آرهآتا به طور غیرطبیعی افزایش یافته و فولیکول‌های مو را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در اکثر افراد مبتلا به آلوپسی آرهآتا موها دوباره رشد می‌کنند، هر چند در ابتدا موقتا مو ظریف و روشن‌تر از رنگ قبلی میشود.
بیماری‌ها و شرایط پزشکی:بیماری‌هایی مانند تیروئید، لوپوس، دیابت و کم خونی ناشی از فقر آهن، اختلالات در برنامه غذایی نیز موجب ریزش خواهند شد. اغلب اوقات زمانی که بیماری زمینه‌ای درمان شود موها نیز به حالت طبیعی برمی‌گردند مگر اینکه باعث ایجاد مشکلات فولیکولی شوند.
فعالیت‌های آرایشی و زیبایی:استفاده زیاد از شامپو، خشک کردن مو با شسوار، رنگ کردن یا دکلره کردن باعث ضعیف و شکننده شدن مو میشود. علاوه بر این محکم بافتن و کشیده شدن مو، فر کردن یا استفاده از بیگودی و اتوی مو به مو آسیب می‌رساند. با این حال، چنین کارهایی باعث طاسی مو نمی‌شوند.
استرس و ریزش مو
گاهی اوقات وجود استرس باعث ریزش موی موقت میشود و اگر استرس خود را کنترل کنید شرایط بدن به حالت عادی برگشته و موهای‌تان دوباره رشد خواهند کرد. مشکل ریزش مو خود نیز می‌تواند باعث به وجود آمدن استرس زیادی در فرد شود که گاهی دلیل ریزش مو شدید است. در این موارد آنچه مهم است این است که بتوانیم به درستی اضطراب خود را کنترل کنیم و به دنبال راه مناسب درمان بگردیم. پیش از هر چیز آگاهی ما از عواملی که باعث ریزش مو شده اند یا اینکه اخیرا چه کاری انجام داده ایم که سبب ریزش مو شده باعث میشود بهتر بتوانیم راه کار برای بازگشت موهای خود پیدا کنیم. اگر با روشهای خانگی جلوگیری از ریزش مو به نتجه نرسیدیم و مشکل ادامه یافت، مراجعه به پزشک می‌تواند ما را از جدیدترین درمان‌های ریزش مو آگاه کند.
حتما بخوانید : ریزش مو در اثر استرس
دلایل ریزش مو در زنان
در زنان اغلب نازک شدن مو که بیشتر ناشی از افزایش سن است اتفاق می‌افتد. برخلاف مردان، زنان به ندرت دچار طاسی می‌شوند و دیرتر از مردان نیز با مشکلات مو مواجه خواهند شد. عوامل محیطی، ارثی و هومونی هر یک می توانند علت ریزش مو شدید در زنان باشند. البته علت ریزش مو در زنان بالای 40 سال معمولا عوامل هورمونی مانند یائسگی است که تا حدودی قابل پیشگیری و درمان است.
علت ریزش مو در جوانان
اختلالات غده تیروئید یکی از عواملی است که می‌تواند باعث ریزش مو در جوانان شود. اگر هورمون تیروئید خیلی کم یا بیش از حد کار کند ممکن است چرخه رشد مو را بر هم بزند. دلیل دیگر که اهمیت زیادی در بررسی ریزش موی جوانان دارد استرس و اضطراب زیاد است که با کنترل شرایط استرس، ریزش مو کاملا موقتی و قابل درمان است.
علت ریزش مو در نوجوانان دختر
دلیل ریزش مو در دختران متفاوت است، گاهی ناشی از تاثیرات مخرب محیطی و گاهی نیز زمینه ژنتیکی دارد. در مواردی نیز عدم تعادل تولید برخی از هورمون‌ها در بدن می‌تواند از جمله دلایل ریزش مو شدید در افراد باشد. برای مثال در دختران جوانی که مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک PCOS هستند ممکن است بدن آنها بیش از حد لازم هورمون‌های مردانه یا آندروژن تولید کند. چنین مشکلی می‌تواند علاوه بر ایجاد موهای اضافی روی صورت و بدن باعث نازک شدن و در نهایت ریزش موهای سر شود. درمان ریزش مو در این موارد باید حتما زیرنظر پزشک و همراه با مصرف دارو انجام شود.
علت ریزش مو در مردان
تقریبا بیشتر ریزش موی مردان به علت دلایل ژنتیکی است که از والدین به ارث برده‌اند و آلوپسی آندروژنیک مردانه نیز نامیده میشود. این نوع ریزش مو به صورت یک خط رویش مو یا طاسی بالای سر بیشتر در سنین 20 تا 50 سالگی ایجاد میشود. مصرف بیش از حد ویتامین A، عدم مصرف پروتئین کافی و سیگار کشیدن نیز عوامل دیگری هستند که میتوانند باعث ریزش مو در مردان شوند.
دلایل ریزش مو سکه ای
ریزش موی سکه‌ای یا همان آلوپسی آرهآتا زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله می‌کند و باعث ریزش مو میشود. هرچند ریزش موی سکه‌ای در هر جایی از بدن ممکن است اتفاق بیافتد اما بیشتر سر و صورت را درگیر می‌کند. معمولا موها به صورت تکه‌های کوچک و گرد به شکل یک سکه می‌ریزند. اما در برخی موارد ریزش مو گسترده‌تر است. اکثر افراد مبتلا به این بیماری معمولا علائم دیگری به غیر از ریزش مو ندارند.
درمان ریزش مو
تا اینجا ممکن است سوالات زیادی برایتان پیش آمده باشد مانند اینکه آیا درمان ریزش مو موثر واقع میشود یا اینکه آیا موهای ریخته شده برمی‌گردند؟ چه درمانی بهترین درمان ریزش موهاست؟ اگرچه درمان‌هایی که نویدبخش رویش مجدد مو پس از ریزش هستند در برخی مواقع موثر هستند اما بیشتر مردان و زنانی که موهایی نازک دارند نمی‌توانند موهای‌شان را به حالت اول بازگردانند. خیلی از آنها به روشهای جایگزینی مانند جراحی کاشت مو یا استفاده از کلاه گیس روی می‌آورند. البته در برخی موارد داروی ریزش مو موثر واقع میشود و پس از مدتی موها کاملا تقویت می‌شوند ولی باید بدانیم که تاثیر درمان ریزش مو به بسیاری از عوامل مانند سن، جنسیت، سابقه ژنتیکی فرد و بسیاری عوامل دیگر بستگی دارد. به طورکلی درمان‌های زیر ممکن است برای ریزش مو مفید باشند:
ماینوکسیدیل: تحت شرایط خاصی، استفاده از ماینوکسیدیل به طور موضعی روی پوست باعث تحریک رشد مو در نواحی که دچار طاسی شده‌اند میشود. ماینوکسیدیل روی فولیکول‌های مو اثر می‌گذارد تا رویش مجدد مو اتفاق بیافتد. تجربه نشان داده است که در مواردی که سن افراد کمتر بوده، پاسخ دارو نیز امیدوارکننده‌تر بوده است. این محلول باید دو بار در روز و به مدت طولانی مورد استفاده قرار گیرد. البته در صورت توقف مصرف ممکن است ریزش مو دوباره آغاز شود. عوارض جانبی ماینوکسیدیل بسیار کم و بدون نسخه می‌توان آن را از داروخانه تهیه کرد.
فیناستراید: این دارو که در ابتدا در دوزهای بالاتر برای مشکلات پروستات استفاده می‌شد، اکنون برای درمان ریزش موی مردان مصرف میشود. این دارو به شکل قرص است و ممکن است دارای برخی عوارض جانبی در افراد باشد بنابراین آن را پزشک تجویز می‌کند.
اسپیرونولاکتون نیز قرصی است که یک تا دو بار در روز مصرف میشود تا هورمون‌های مردانه در پوست را که باعث ریزش مو می‌شوند، مسدود کند. این دارو گاهی برای درمان ریزش مو زنان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاشت مو: کاشت مو طبیعی شامل جابجایی تار مو حاوی فولیکول فعال به قسمت‌هایی است که دچار ریزش مو شده‌اند. موهایی که به بخش‌های جدید پیوند زده می‌شوند پس از مدتی میتوانند به رشد طبیعی خود ادامه دهند و ظاهری کاملا طبیعی داشته باشند.
کورتیکواستروئیدها: در اکثر موارد آلوپسی آرهآتا که یک اختلال خودایمنی است و باعث ریزش دسته‌ای مو میشود، خود به خود برطرف خواهد شد. اما اگر بهبودی طبیعی حاصل نشد، پزشکان از قطره موضعی کورتیکواستروئید یا تزریقات استروئیدی مستقیما در نواحی ریزش مو روی سر استفاده می‌کنند. این دارو ممکن است عوارضی موقت مانند نازک شدن پوست سر، افزایش وزن، ناهنجاری متابولیک، آکنه و مشکلات قاعدگی داشته باشد ولی در درمان آلوپسی آرهآتا مفید است.
لیزر: از فناوری لیزر هم می‌توان برای تحریک پوست سر و فولیکول مو استفاده کرد زیرا لیزر می‌تواند جریان خون و رشد مو را تقویت کند.
بهترین تجربه درمان ریزش مو
هرچند روشهای مختلف درمان و درصد تاثیر آنها در رفع ریزش مو به علت ریزش بستگی دارد اما می‌توان گفت تاکنون ماینوکسیدیل یکی از موثرترین درمان‌های ریزش مو بوده است که اکثر کسانی که آن را مصرف کرده‌اند از نتیجه درمان رضایت داشته‌اند. البته باید این موضوع را هم در نظر گرفت که فقط تا زمانی که آن را مصرف می‌کنید نتایج ماندگار خواهند بود.
بهترین دارو برای ریزش مو
بسیاری از داروها در درمان انواع خاصی از ریزش مو موثر هستند که درصد تاثیر آنها به دلیل ریزش و سن نیز بستگی دارد. فیناستراید یک دارو برای ریزش مو است که می‌تواند ریزش مو را تا حد زیادی مهار کرده و رشد موهای جدید را تحریک کند. تاثیر این داروی ضد ریزش مو پس از 3 تا 6 ماه مصرف منظم قابل مشاهده خواهد بود.
حتما بخوانید : ماینوکسیدل برای درمان ریزش مو
درمان ریزش مو ارثی
ریزش موها به مرور زمان و با افزایش سن به طور طبیعی اتفاق می‌افتد و بخشی از روند طبیعی پیری در زنان و مردان مخصوصا در کسانی است که سابقه ژنتیکی ریزش مو دارند. در اکثر مواقع درمان خاصی برای ریزش مو ارثی وجود ندارد و برخی از داروها تنها میتوانند ریزش مو را به تعویق انداخته و اثرات آن را کمتر کنند. برای مثال استفاده از داروهای موضعی مانند ماینوکسیدیل یا داروهای خوراکی مانند فیناستراید ریزش مو را کنترل می‌کنند اما به طور کامل متوقف نمی‌کنند. اما برای کسانی که دوست دارند موهایی طبیعی داشته باشند کاشت مو گزینه مناسبی است.
درمان ریزش مو خانگی
درمان خانگی ریزش مو در مواردی که ریزش زیاد نیست یا ناشی از عوامل محیطی است تا حدودی مفید خواهد بود. اما فراموش نکنیم که زمانی که ریزش به دلیل ژنتیک فرد، بیماری‌های خودایمنی و عوامل هورمونی است دیگر تجویزهای خانگی در قطع ریزش مو موثر نخواهند بود. اما به هر حال استفاده از داروهای گیاهی ریزش مو و مواد طبیعی محرک رشد را نیز نباید نادیده گرفت. زیرا شاید شما هم تجربه‌هایی از تجویزهای خانگی ریزش مو داشته‌اید، برای مثال درمان ریزش موی سکه ای با سیر، استفاده از حنا برای ریزش مو یا درمان خانگی ریزش مو شدید در زنان با استفاده از راهکارهای درمان ریزش مو در طب سنتی و بسیاری از موارد دیگر. هر چند بسیاری از چنین تجربه‌هایی در قطع موقت ریزش مو موفق بوده‌اند اما بهتر است تنها با نظر پزشک خود و پس از پی بردن به دلیل اصلی ریزش موی‌تان تجویزهای گیاهی را در کنار درمان اصلی خود به کار ببرید.
درمان ریزش مو در زنان
در زنان برخلاف مردان که طاسی اتفاق می‌افتد و به دنبال درمان خالی شدن موی جلوی سر هستند، موها دچار طاسی جلوی سر یا طاسی کامل نمی‌شوند بلکه کم‌پشت و نازک می‌شوند. بهترین درمان ریزش مو در زنان تقویت موها و جلوگیری از کم شدن ضخامت تارهاست. درمان کم پشتی مو با تغذیه مناسب و استفاده از شامپو و روغن‌های تقویت کننده‌ای مانند روغن آرگان امکان پذیر است. گاهی اوقات علت ریزش موی شدید در زنان ناشی از استفاده مکرر از رنگ موهای شیمیایی است که با قطع مصرف آنها یا جایگزین کردن با رنگ‌های گیاهی می‌توان در طولانی مدت موها را درمان کرد. درمان ریزش مو بعد از کراتینه کردن نیز با استفاده از ماساژ روغن‌های مفید به پوست سر قبل از حمام و استفاده از رژیم غذایی مناسب در کنار فعالیت بدنی کافی است.
درمان قطعی ریزش مو در زنان در دورانی مانند دوره پس از بارداری یا شیردهی دشوار است زیرا ریزش مو در این دوران شدید است و ریشه هورمونی دارد. برای درمان ریزش شدید مو در چنین شرایطی باید به پزشک مراجعه کنید تا با استفاده از داروهای مناسب سریع‌ترین و موثرترین راه درمان ریزش مو را برایتان تجویز کند.
درمان ریزش مو در مردان
برای درمان ریزش مو مردان که با الگویی مردانه با درنتیجه عوامل ژنتیکی اتفاق می‌افتد تاکنون دارویی که تاثیر تایید شده‌ای داشته باشد وجود نداشته است اما برخی داروها میتوانند سرعت ریزش را کاهش داده یا تاحدودی باعث رشد مجدد موها شوند. برای مثال برخی از پزشکان معتقدند که ماینوکسیدیل یکی از بهترین داروها برای تقویت مو مردان است ولی این دارو تنها تا زمانی که به مصرف آن ادامه می‌دهید موثر است. علاوه بر ریزش موی سر ریزش ممکن است در قسمت‌هایی دیگر مانند ریش هم اتفاق بیافتد. به عنوان مثال درمان ریزش سکه‌ای ریش آقایان معمولا ناشی از بیماری‌های خودایمنی است که برای درمان آن به معالجه دقیق تحت نظر پزشک نیاز است.
به طور کلی انواع مختلف دیگر درمان ریزش مو در آقایان شامل موارد زیر است:
ماینوکسیدیل: این دارو که در ابتدا برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شد اولین دارویی بود که برای درمان طاسی مردانه توسط FDA تایید شد. با توجه به دوز این دارو اگر آن را به مدت دو بار در روز روی پوست سر استفاده کنید، رشد مو را تحریک می‌کند. اگر در ابتدا برای چند ماه آن را به طور منظم مصرف کنید، شاهد رشد موهای ریز و نازکی در قسمت‌هایی که دچار ریزش موقت شده بودند خواهید بود. البته در برخی موارد ماینوکسیدیل دارای عوارض جانبی مانند خارش و خشکی پوست نیز خواهد بود. بهتر است پیش از مصرف حتما با پزشک خود مشورت کنید.
کاشت مو: امروزه با پیشرفت تکنولوژی در روشهای جدید کاشت مو افراد میتوانند تا چندین هزار تار مو کاشته و موهایی طبیعی داشته باشند. هرچند کاشت مو روشی بسیار موثر برای داشتن موهایی قابل رشد است اما به علت هزینه بالای کاشت مو شاید همه افراد توانایی انجام آن را نداشته باشند و به همین دلیل به سراغ روشهای جایگزین بروند.
درمان ریزش مو سکه ای
ریزش مو سکه‌ای یا همان آلوپسی آرهآتا از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از آنها تنها یک دوره و برخی دیگر مرتبا دچار ریزش مو می‌شوند. هیچ گونه درمان قطعی ریزش مو سکه‌ای تاکنون تایید نشده است اما درمان‌هایی وجود دارد که به رشد سریع مو کمک می‌کنند.
درمان ریزش مو هورمونی
در مواردی که عوامل هورمونی علت ناگهان ریزش مو باشند، از داروهای خاصی که بر تعادل هورمونی افراد تاثیر می‌گذارند استفاده میشود مانند داروهای ضدافسردگی. برخی از انواع داروها خود باعث برهم زدن تعادل هورمونی بدن می‌شوند مانند داروی سرطان، نقرس، فشارخون و غیره. بنابراین با برهم زدن نظم هورمونی باعث ریزش موی سر خواهند شد. چنانچه پزشک با انجام آزمایشات هورمونی به این نتیجه برسد که علت ریزش موی سر ناشی از هورمون‌هاست ممکن است هورمون‌تراپی تجویز کند. اگر ریزش مو هورمونی به موقع درمان نشود، در طولانی مدت آسیب مو غیرقابل جبران به جا می‌گذارد.
رویش مجدد موهای ریخته شده
رشد مجدد موها پس از ریزش به عوامل زیادی از جمله ژن، داروهای مصرفی و سن فرد بستگی دارد. معمولا رشد موهای ریخته شده به چند ماه زمان نیاز دارد و هر چه سن کمتر باشد امکان احیاء مجدد موها بیشتر و سرعت رشد نیز بیشتر است.
ریزش مو در بارداری
موها در دوران بارداری ممکن است پرتر به نظر برسند زیرا سطوح بالای هورمون از ریزش موهای درحال استراحت جلوگیری می‌کند. اما پس از آمدن نوزاد ممکن است مادر حجم موی زیادی را از دست بدهد. گاهی اوقات حدود دوسال طول می‌کشد تا موها پس از زایمان به حالت طبیعی خود بازگردند.
ریزش مو در شیردهی
افزایش ریزش مو در دوران شیردهی و پس از آن شایع است. در این دوران تعادل هورمون‌ها در بدن به هم می‌ریزد و تغییر سطح هورمون باعث ریزش مو خواهد شد. کاهش سطح استروژن می‌تواند باعث نازک تر شدن مو یا ریزش شدید مو در زنان شود. معمولا اکثر زنان در دوره شیردهی و پس از زایمان دچار ریزش موی شدید خواهند شد.
حتما بخوانید : دلایل ریزش مو بعد از کاشت مو
ریزش مو در کودکان
از جمله دلایل ریزش مو کودکان عفونت‌های قارچی یا باکتریایی، آلوپسی کششی و ریزش موی ناشی از استرس است. با این حال، شایع ترین علت ریزش مو در کودکان کرم حلقوی پوست سر است که یک عفونت قارچی قابل درمان است. پزشکان معمولا برای اکثر ریزش موهایی که در کودکان اتفاق می‌افتند درمان مناسبی می‌یابند و در اکثر آنها نیز پس از مدت کوتاهی موهای ریخته شده بازمی‌گردند.
ریزش مو کرونایی
بیمارانی که ریزش مو ناشی از کرونا را تجربه می‌کنند ممکن است شاهد ریزش توده ای موها در حین شانه کردن یا شستشوی روزانه در حمام باشند، نام این پدیده تلوژن افلوویوم است. برای توضیح این مطلب ابتدا باید بدانید که حدود 90 درصد از موهای سر ما در مرحله رشد (آناژن) و حدود 10 درصد در فاز استراحت (تلوژن) هستند. معمولا طول دوره آناژن سه سال است و پس از آن موها کم کم به فاز تلوژن وارد می‌شوند که بین دو تا شش ماه طول می‌کشد. در پایان دوره تلوژن موها از فولیکول شروع به ریزش کرده و همینطور به ترتیب با موهای جدید جایگزین می‌شوند و چرخه رشد مو ادامه می‌یابد. به طور متوسط روزانه حدود 100 تا 150 تار مو در هر فرد می‌ریزد. اما وقتی یک عامل استرس‌زا مانند کرونا را تجربه می‌کنیم بدن ما پیش از موعد تعداد بیشتری از موها در فاز آناژن را به حالت تلوژن یا همان فاز استراحت می‌برد و همین موضوع باعث ریزش موی شدید کرونا خواهد شد.
علائم ریزش مو
علائم و نشانه‌های ریزش مو میتوانند شامل موارد زیر باشند: این نوع ریزش مو یکی از شایع‌ترین الگوهای ریزش است که بیشتر به دلیل افزایش سن فرد اتفاق می‌افتد. در مردان موها اغلب از خط موی پیشانی شروع به ریزش می‌کند. عقب نشینی خط مو (آلوپسی فیبروزان پیشانی) در زنان مسن نیز یک الگوی رایج ریزش است.
- محدوده طاسی دایره‌ای یا تکه‌ای: نقاط طاسی در برخی از افراد به صورت دایره‌ای یا تکه‌ای روی پوست سر، ریش یا ابرو ایجاد میشود. در چنین مواردی پوست قبل از ریزش مو دچار خارش یا درد میشود.
- شل‌شدن ناگهانی مو: یک شوک روحی یا فیزیکی می‌تواند باعث شل شدن مو شود. در این موارد معمولا در هنگام شانه کردن یا شستن موها یا حتی پس از کشیدن ملایم، موها به راحتی از پوست سر جدا شده و گاهی نیز بسیار نازک می‌شوند که این مشکل ریزش مو موقتی و قابل درمان است.
- ریزش موی تمام بدن: برخی شرایط و درمان‌های پزشکی خاص مانند شیمی‌درمانی برای درمان سرطان میتوانند منجر به ریزش مو در سراسر بدن شوند. در این موارد معمولا موها پس از مدتی دوباره رشد می‌کنند.
- پوسته‌های ریز کرم حلقوی: تکه‌های پوسته مانند ریزی که روی سر پخش می‌شوند نشانه کرم حلقوی هستند که ممکن است با علائمی مانند شکنندگی مو، قرمزی و تورم پوست سر همراه باشند.
علت خارش سر و ریزش مو
عفونت‌های قارچی، واکنش های آلرژیک به محصولات مو و ایجاد التهاب در فولیکول مو به هر دلیلی میتوانند باعث خارش پوست سر، آسیب به فولیکول مو و ریزش مو شوند. در مواردی نیز جای زخم روی پوست سر ممکن است باعث خارش شدید پوست شود به این دلیل که شاید رشته‌های عصبی پوست در قسمت‌های زخم شده دچار آسیب شده باشند.
سوالات متداول
اگر ریزش مو داشته باشید موهای شما رشد نمی‌کنند تا زمانی که علت ریزش آنها متوقف شود. تاخیر در رشد مجدد مو یا ریزش توده ای موها می‌تواند دلیلی بر ریزش غیرطبیعی مو باشد. به عنوان مثال کسی که شیمی درمانی می‌کند موهایش تنها پس از قطع درمان شروع به رشد مجدد خواهد کرد. بنابراین ریزش موی غیرطبیعی به راحتی از ریزش موی طبیعی قابل تشخیص است. اگر به تازگی عاملی باعث شده موهای‌تان به صورت غیرطبیعی بریزد حتما به پزشک مراجعه کنید.
انواع مختلفی از عدم تعادل‌های هورمونی میتوانند باعث ریزش مو شوند. زنانی که به تازگی مادر شده‌اند، آنهایی که به بیماری تیروئید مبتلا هستند، کسانی که آستانه یائسگی هستند، افرادی که PCOS دارند همه در معرض ریزش مو هستند.
بله، کراتینه درمانی می‌تواند باعث ریزش مو شود زیرا درمان کراتینه شامل یک فرآیند شیمیایی است که می‌تواند به مو و پوست سر آسیب برساند و منجر به افزایش ریزش تارهای مو شود مخصوصا در افرادی که این درمان را یک تا دو بار در سال انجام می‌دهند.
به طورکلی می‌توان گفت تغذیه مفید و مناسب، خواب کافی، دوری از استرس و رعایت بهداشت فردی همه در جلوگیری از ریزش مو مفید هستند.
هر چند مصرف قرص‌هایی مانند فیناستراید در پیشگیری از ریزش مو مفید هستند اما بدیهی است که یک تجویز مشخص به هیچ عنوان برای بقیه افراد مناسب نیست و عوامل ریزش مو در هر فردی متفاوت هستند.
اگر جستجوی آنلاین شما درباره درمان طبیعی ریزش مو باشد لیستی طولانی از تونیک‌ها، کرم‌ها و مکمل‌های مو را مشاهده خواهید کرد. تقویت روتین مراقبت مو با تونیک پوست سر می‌تواند به رفع یا کاهش مشکلات پوست سر در منزل کمک کند. تونیک مو که بیشتر به شکل مایعی قابل اسپری بر پوست سر در بازار وجود دارد، با کمک به تحریک گردش خون در فولیکول‌های مو برای رشد سالم مو طراحی شده است. تونیک پوست سر خشک را مرطوب نگه داشته و از نازک شدن موها جلوگیری می‌کند.
دلایل ریزش مو بسیار متفاوت هستند برای مثال عوامل محیطی، ارثی، هورمونی، بیماری‌هایی مانند سرطان، بیماری‌های خودایمنی یا حتی عدم رعایت بهداشت فردی میتوانند باعث ایجاد ریزش مو شوند.
برای رشد مو پس از ریزش آن باید صبور باشید زیرا ابتدا لازم است علت ریزش مشخص شده و هر کاری که باعث ریزش مو شده است را دیگر انجام ندهید. اگر ریزش ادامه پیدا کرد و شدیدتر شد باید حتما به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب جهت توقف ریزش مو و راهکارهای مفید برای رشد مجدد موهای‌تان را به شما ارائه دهد.
خیر، ریزش موی سکه ای به هیچ عنوان واگیردار نیست. در واقع این بیماری همان آلوپسی آرهآتا است که یک بیماری خودایمنی است. در این بیماری بدن به فولیکول‌های موی خود حمله کرده و باعث ریزش آنها میشود. در ریزش موی سکه‌ای ریزش مو بیشتر برای موی سر و صورت اتفاق می‌افتد.
دلیل ریزش مو از ریشه ممکن است تغییرات هورمونی، درمان پزشکی یا در اثر افزایش سن باشد. ریزش مو از ریشه معمولا در مردان شایع‌تر است.
تغییرات هورمونی، بیماری‌های خودایمنی، اختلالات تیروئیدی و استرس از جمله شناخته‌شده‌ترین دلایل ریزش مو در مردان جوان هستند. با این وجود، عواملی مانند رژیم غذایی نیز می‌تواند به شدت بر سلامت موها اثر بگذارد.
معمولا کمبود ریبوفلاوین، بیوتین، زینک و ویتامین ب 12 با ریزش موها در ارتباط هستند. این ویتامین‌ها را هم می‌توان از طریق مصرف موادغذایی غنی و هم با مصرف مکمل‌های غذایی تامین کرد.
