موهای صورت مردان معمولا از سنین 13 تا 16 سال و تحت تاثیر هورمون‌های مردانه شروع به ظاهر شدن و رشد می‌کند. موهای ریش و سبیل معمولا ضخیم‌تر از موهای سر است و با الگوی متفاوتی رشد می‌کند که معمولا بسته به ژنتیک هر فرد متفاوت است.
چرخه رشد ریش شامل یک مرحله رشد، مرحله استراحت و ریزش است که پس از مدتی موهای جدید بتوانند شروع به رشد کنند. اما برخی اوقات به دلایل مختلفی چرخه طبیعی رشد ریش به هم می‌ریزد و شاهد ریزش ریش صورت خواهیم بود. شناخت علت ریزش ریش بسیار مهم است زیرا با توجه به آن باید درمان مناسبی اتخاذ شود.
در اینجا می‌خواهیم درباره علائم ریزش ریش یا کاملتر بگوییم علائم ریزش ریش و سبیل، دلایل و نحوه درمان آن اطلاعات مفیدی کسب کنیم، پس با ما همراه باشید.
علائم ریزش ریش و سبیل
علائم ریزش ریش و سبیل چیست؟ بیولوژی پیچیده‌ای در زیر سطح موهایی وجود دارد که روی صورت یک مرد قابل مشاهده است. فولیکول مو و اعصاب صورت در هم تنیده شده‌اند و بسیاری از عوامل می‌توانند باعث تحریک فولیکول موهای صورت و ایجاد علائم ریزش ریش در افراد شوند. علائم ریزش ریش در افراد کاملا متفاوت است که در زیر به برخی از آن‌ها می‌پردازیم:
- در نوع آلوپسی باربا ریزش ریش قابل پیش‌بینی نیست و ممکن است به طور ناگهانی در عرض چند روز یا در طی چند هفته رخ دهد. لکه‌های طاسی ناشی از ریزش ریش و سبیل در این نوع آلوپسی معمولا به شکل دایره‌های کوچک یا ریزش نقطه‌ای ریش است که در نوع شدید ریزش ریش شاهد همپوشانی دایره‌ها خواهیم بود. با از بین رفتن مرز دایره‌های طاسی ریش روی صورت ممکن است گاهی ریزش ریش کلی به نظر برسد و موهای اطراف تکه‌های ریخته شده ریش نیز سفید به نظر برسند. در این بیماری ممکن است پوست شما قبل از ریزش ناگهانی ریش، دچار احساس خارش و درد شود. علاوه بر این، در این نوع آلوپسی معمولا قرمزی، سوزش و التهاب پوست را نیز در نقاط طاسی تجربه خواهید کرد. گاهی هم در داخل یا اطراف ریزش ریش سکه‌ای موهای باریک‌تری قابل مشاهده هستند.
- در طاسی ریش ناشی از تینه‌آ باربا یا کرم حلقوی ریش ممکن است فرد علائمی مانند تب، خستگی، تورم غدد لنفاوی، ایجاد لکه‌های متورم و پر از چرک روی پوست (کریون)، جای زخم و ریزش ریش یا موی سر را تجربه کند.
- سایر شرایط مانند عفونت باکتریایی، ویروس هرپس سیمپلکس و آکنه نیز ممکن است همراه با ایجاد علائمی شبیه آنچه در بالا گفته شد باعث ریزش موی ریش و سبیل شوند.
علت ریزش ریش
اما علت ریزش ریش بالاخره چیست؟ برخی از علل شایع ریزش ریش شامل موارد زیر هستند:
آلوپسی آندروژنتیک
بسیاری از افراد با ریزش مو به دنیا می‌آیند. حدود 80 درصد از مردم درگیر مشکلات ناشی از آلوپسی ژنتیکی هستند. ریزش موی ژنتیکی از دیرباز در میان مردم وجود داشته است و از نسلی به نسل بعدی منتقل می‌شود.
بسیاری از مواقع دلیل ریزش ریش در مردان کاملا ارثی است و احتمالا ریزش مو پیش از آن هم در افراد خانواده این افراد وجود داشته است. آنچه در ریزش ریش ارثی اتفاق می‌افتد به این صورت است که فولیکول‌های مو نسبت به دی‌هیدروتستوسترون یا هورمون ریزش مو حساسیت زیادی نشان می‌دهند و به محض تماس آن‌ها با فولیکول مو، فرد دچار ریزش مو می‌شود.
درسنین پایین حساسیت بیش از حد فولیکول‌های مو نسبت به دی هیدروتستوسترون کمتر است ولی با افزایش سن چنین حساسیتی بیشتر و بیشتر خواهد شد.
حتما بخوانید : کلینیک کاشت ریش در تهران
ریزش ریش در اثر استرس و شرایط سلامت روان از جمله افسردگی یا اختلالات خوردن
برخی از دلایل مانند استرس و اختلال در خوردن منجر به ریزش موی موقتی می‌شود که در صورت رفع علت زمینه‌ای آن می‌توان از ریزش مو جلوگیری کرد. همچنین زمانی که سطح استرس در بدن افزایش می‌یابد، کورتیزول (هورمون استرس) بیشتری در بدن ترشح می‌شود و دقیقا همین هورمون است که می‌تواند میزان تستوسترون در بدن را کمتر کند.
از طرفی هر چه میزان تستوسترون بدن ما کمتر باشد، خطر ریزش ریش و موها در نقاط دیگر نیز بیشتر خواهد شد. در این موارد باید با متخصص مشورت کنید تا با در نظر گرفتن همه عوامل بهترین درمان ریزش ریش را برای شما در نظر بگیرد. اگر جراح شما به این نتیجه برسد که پیوند ریش بهترین درمان ممکن برای ریزش ریش شما است، انجام این عمل در هر سنی کاملا بی‌خطر خواهد بود.
عوامل مرتبط با سبک زندگی مانند رژیم غذایی
اگر ویتامین‌ها، عناصر کمیاب و اسیدهای آمینه بدن به اندازه کافی تامین نشود به سرعت منجر به کاهش حجم موها و نیز ریزش ریش خواهند شد. اما خوشبختانه تغذیه را می‌توان به راحتی تغییر داد و پس از تغییر سبک تغذیه رویش مجدد موهای ریش قابل مشاهده است و خیلی سریع می‌توان از ریزش ریش جلوگیری کرد. بنابراین سعی کنید موادی غذایی که سرشار از ویتامین C، ویتامین A، ویتامین D، امگا 3 و اسیدهای آمینه است را حتما در رژیم غذایی خود بگنجانید.
آلوپسی باربا
آلوپسی باربا یک بیماری خودایمنی است که در آن فولیکول‌های مو توسط بدن مورد حمله قرار می‌گیرند و باعث ریزش موی تکه‌ای می‌شود. معمولا ریزش مو به صورت تکه‌های دایره‌ای کوچک اغلب در امتداد خط فک ایجاد می‌شود. آلوپسی باربا بسیار شبیه آلوپسی آره آتا است و هر دو نیز نوعی بیماری خودایمنی هستند با این تفاوت که آره‌آتا بیشتر باعث ریزش موی سر و آلوپسی باربا بیشتر موجب ریزش ریش و سبیل می‌شود.
ریزش ریش ممکن است جدا جدا روی ریش در جاهای مختلفی باشد یا اینکه به کلی همه قسمت‌های ریش را تحت تاثیر قرار دهد. علت ریزش تکه‌ای ریش یا ریزش ریش سکه‌ای هنوز به طور کامل مشخص نیست اما دلایلی مانند استرس روانی و فیزیکی می‌تواند منجر به آلوپسی شود، هر چند ژنتیک هم در ایجاد آلوپسی نقش مهمی دارد. اگر فردی از خانواده شما مبتلا به بیماری خودایمنی است ممکن است شما نیز در خطر ابتلا به آلوپسی باربا قرار داشته باشید. علاوه براین برخی از ویروس‌ها، مواد و داروها نیز می‌توانند محرک این بیماری باشند.
آلوپسی باربا یک بیماری خودایمنی است که در آن فولیکول‌های مو توسط بدن مورد حمله قرار می‌گیرند و باعث ریزش موی تکه‌ای می‌شود. معمولا ریزش مو به صورت تکه‌های دایره‌ای کوچک اغلب در امتداد خط فک ایجاد می‌شود. آلوپسی باربا بسیار شبیه آلوپسی آره آتا است و هر دو نیز نوعی بیماری خودایمنی هستند با این تفاوت که آره‌آتا بیشتر باعث ریزش موی سر و آلوپسی باربا بیشتر موجب ریزش ریش و سبیل می‌شود.
ریزش ریش ممکن است جدا جدا روی ریش در جاهای مختلفی باشد یا اینکه به کلی همه قسمت‌های ریش را تحت تاثیر قرار دهد. علت ریزش تکه‌ای ریش یا ریزش ریش سکه‌ای هنوز به طور کامل مشخص نیست اما دلایلی مانند استرس روانی و فیزیکی می‌تواند منجر به آلوپسی شود، هر چند ژنتیک هم در ایجاد آلوپسی نقش مهمی دارد. اگر فردی از خانواده شما مبتلا به بیماری خودایمنی است ممکن است شما نیز در خطر ابتلا به آلوپسی باربا قرار داشته باشید. علاوه براین برخی از ویروس‌ها، مواد و داروها نیز می‌توانند محرک این بیماری باشند.
قارچ صورت و ریزش ریش
تینه‌آ باربا ( کرم حلقوی ریش) یک عفونت قارچی نادر است که روی پوست، مو و فولیکول‌های مو در ناحیه ریش و سبیل تاثیر می‌گذارد و باعث ریزش ریش قارچی خواهد شد. همچنین این عفونت ممکن است در اثر استفاده از تیغ آلوده در آرایشگاه نیز به افراد منتقل شود.
البته با وجود اینکه کرم حلقوی نام دارد ولی در واقع یک نوع قارچ است که باعث ایجاد بثورات حلقوی شکل روی پوست می‌شود. اکثر مردم این عفونت قارچی را از راه تماس مستقیم با حیوان آلوده می‌گیرند مانند گاو، گوسفند، سگ و گربه. هر چند این عفونت قابل سرایت است اما بسیار نادر است که از انسان به انسانی دیگر منتقل شود.
طاسی ناشی از این عفونت بیشتر به شکل ریزش ریش زیر چانه اتفاق می‌افتد. افرادی که در مزرعه کار می‌کنند و دچار بیماری خودایمنی یا دیابت باشند بیشتر در معرض این نوع بیماری قرار دارند. داروهای ضد قارچ خوراکی و موضعی می‌توانند التهاب ناشی از عفونت‌های قارچی را کم کرده، تورم و زخم پوست را تسکین دهند، البته گاهی به حدود شش هفته زمان نیاز است تا اینکه عفونت برطرف شود.
جلوگیری از ریزش ریش
برای جلوگیری از ریزش ریش توجه به رعایت بهداشت شخصی و نیز اطلاع از سابقه ژنتیکی فرد در ارتباط با ریزش مو یا ریش بسیار موثر است. همچنین راهکارهای زیر می‌توانند تا حدودی باعث جلوگیری از ریزش ریش شوند:
- ریش‌ها باید هر روز شستشو شوند. پوست دارای غدد سبوم است که به فولیکول مو متصل هستند. غدد سبوم به طور طبیعی ماده‌ای روغنی (به نام سبوم) تولید می‌کنند که از طریق ساقه مو به سطح پوست می‌رود. تمیز کردن روزانه موهای ریش و پوست صورت برای جلوگیری از چرب شدن بیش از حد آن، احساس کثیف شدن و بوی بد ریش بسیار مهم است. پوست با دیواری از آجر و ملات قابل مقایسه است که ما را در برابر محیط محافظت می‌کند. پوست سالم به طور مداوم خود را تجدید می‌کند و روزانه برخی از سلول‌های مرده پوست را به عنوان بخشی از فرآیند لایه برداری طبیعی از بین می‌برد. تکه‌های مرده پوست بعد از انجام عمل لایه‌برداری طبیعی پوست ممکن است در ریش گیر کنند و به همین دلیل هم باید ریش‌ها را هر روز شستشو دهید.
- از محصولات مراقبتی ریش طبیعی استفاده کنید. به این منظور بهتر است از شامپوی ریش و روغن ریش مناسب پوست خود استفاده کنید تا بتوانید پوست و موهای خود را تمیز و شاداب نگه دارید. از مصرف محصولاتی با مواد مصنوعی و عطر زیاد روی پوست خودداری کنید.
- ماساژ پوست: پوست‌تان را با استفاده از نوک انگشتان خود و کمی کرم مرطوب کننده پوست ماساژ دهید تا گردش خون بالا رود، فولیکول مو بهتر تغذیه شوند و در نهایت رشد موی ریش بهبود یابد.
حتما بخوانید : کاشت موی طبیعی در تهران
درمان ریزش ریش
درمان ریزش ریش به چه شکل است؟ با توجه به تحقیقات انجام شده و تجربیات به درست آمده در این حوزه در کل دنیا، به نظر می رسد موارد زیر، جز بهترین راههای درمان ریزش ریش صورت آقایان هستند:
دیفنسیپرون
این دارو را می‌توان به صورت موضعی روی لکه‌های طاسی استفاده کرد. سیستم اثر این دارو به این شکل است که با فریب سیستم ایمنی بدن و ایجاد قرمزی، تورم و خارش ساختگی واکنش آلرژیکی ایجاد می‌کند که گلبول‌‌های سفید خون به سطح پوست فرستاده شوند تا اینکه التهاب را کاهش دهند و فولیکول‌های مو را فعال نگاه دارند. البته مشاهده نتایج این دارو ممکن است تا حدود سه ماه طول بکشد.
آنترالین
درمان ریزش ریش با آنترالین هم یک درمان موضعی است که اغلب برای درمان پسوریازیس استفاده می‌شود. این ماده باید یک بار در روز روی لکه‌های بدون مو (نقاط طاسی ریش) قرار گیرد و هر بار به مدت 30 دقیقه تا چند ساعت روی پوست باقی بماند. آنترالین پوست را تحریک کرده و باعث رشد ریش می‌شود البته برای این کار به 8 تا 12 هفته زمان نیاز دارد.
کورتیکواستروئید
این دارو ضد التهاب است و برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن استفاده می‌شود که معمولا آن را به صورت موضعی یا تزریقی به کار می‌برند.
ماینوکسیدیل ( روگین)
یکی از راههای جلوگیری از ریزش ریش و حتی درمان آن استفاده از ماینوکسیدیل است. مصرف ماینوکسیدیل باید به طور منظم و دو بار در روز انجام شود. این دارو هم به صورت محلول و هم به شکل فوم در داروخانه‌ها موجود است که بدون نسخه نیز می‌توانید آن را تهیه کنید و بر روی ناحیه ریزش ریش به کار ببرید.
استفاده از مکمل روی و بیوتین
یکی از راههای جلوگیری از ریزش ریش و حتی درمان آن استفاده از ماینوکسیدیل است. مصرف ماینوکسیدیل باید به طور منظم و دو بار در روز انجام شود. این دارو هم به صورت محلول و هم به شکل فوم در داروخانه‌ها موجود است که بدون نسخه نیز می‌توانید آن را تهیه کنید و بر روی ناحیه ریزش ریش به کار ببرید.
درمان خانگی ریزش ریش و سبیل
درمان گیاهی ریزش ریش نیز امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است و در مواردی که ریزش به صورت جزئی اتفاق می‌افتد می‌توان از این نسخه‌های درمانی گیاهی استفاده کرد. برخی از موارد درمان ریزش ریش در خانه با استفاده از مواد طبیعی شامل موارد زیر است:
درمان ریزش ریش با سیر
خواص درمانی سیر ممکن است در بهبود علائم آلوپسی باربا مفید باشد. در حالی که تحقیقات خاصی برای درمان آلوپسی باربا با استفاده از سیر انجام نگرفته است اما ژل سیر می‌تواند تا حدودی در درمان ریزش ریش موثر باشد. در یک آزمایش که بر روی دو گروه از افرادی انجام شد که دچار ریزش ریش باربا بودند، گروهی که از ژل سیر به همراه کرم کورتیکواستروئیدی استفاده می‌کردند در مقایسه با گروهی که فقط کرم کورتیکواستروئید استفاده می‌کردند بهبود قابل توجهی داشتند
کاشت ریش
بسیاری از مردان ممکن است بنا بر دلایل مختلف دچار ریزش ریش شوند و با استفاده از درمان‌های رایجی مانند قرص‌های خوراکی، محلول‌های موضعی و درمان‌های گیاهی هم به نتیجه موردنظر خود دست نیابند که این موضوع باعث نگرانی و ناراحتی آن‌ها می‌شود.
اما دیگر لازم نیست بیمارانی که با مشکلات ناشی از ریزش ریش دست و پنچه نرم می‌کنند نگران باشند زیرا با انجام عمل کاشت ریش می‌توانند ریش طبیعی و سبیل قابل رشد داشته باشند و همانند گذشته جذابیت ظاهر خود را حفظ کنند. در واقع کاشت ریش، درمان دائمی ریزش ریش است که برای بیمارانی که از انواع مختلف ریزش موی صورت و آلوپسی رنج می‌برند بهترین درمان ممکن است.
همچنین برخی از بیماران دارای نقص یا اسکار در صورت خود هستند که با کاشت موی طبیعی صورت پوشش داده می‌شود. علاوه بر این بسیاری از مردان با وجود اینکه سن بالایی ندارند دچار ریزش موی ژنتیکی ریش و سبیل می‌شوند. کاشت ریش و سبیل بدون وجود محدودیت برای همه افراد انجام می‌شود.
در روش کاشت ریش معمولا فولیکول‌های مو به منظور پیوند زدن از پشت سر برداشته می‌شوند و به صورت پیوند داده می‌شوند. در ضمن به یاد داشته باشید که ریزش ریش بعد از کاشت طبیعی است، پس از کاشت ریش اگر با ریزش ریش کاشته شده مواجه شدید نباید نگران شوید زیرا پروسه چنین ریزشی کاملا طبیعی است و پس از گذشت چند ماه موهایی که کاشته شده‌اند مانند موهای طبیعی خودتان رشد می‌کنند و می‌توانید از داشتن ریش طبیعی خود لذت ببرید.
سوالات متداول
گاهی اوقات موها به شکل دایره‌ای یا سکه‌ای دچار ریزش می‌شوند که معمولا ناشی از آلوپسی آره‌آتا یا آلوپسی باربا است. ریزش ریش ناشی از آلوپسی باربا معمولا لکه‌های طاسی دایره‌ای شکل کوچک ایجاد می‌کند که ممکن است پوست صورت را نیز دچار احساس خارش و درد کند. علاوه بر این، در این نوع آلوپسی معمولا قرمزی، سوزش و التهاب پوست هم وجود دارد. اولین روش درمان ریزش سکه‌ای ریش استفاده از آمپول ریزش ریش سکه‌ای یا داروهای حاوی کورتیکواستروئید است که باعث سرکوب سیستم ایمنی بدن می‌شوند. علاوه بر این رفع ریزش سکه‌ای ریش با استفاده از داروهایی مانند فینایتراید و ماینوکسیدیل نیز ممکن است.
از دلایل روانی مانند استرس باعث ریزش ریش می‌شود. زمانی که سطح استرس در بدن افزایش می‌یابد، کورتیزول (هورمون استرس) بیشتری در بدن ترشح می‌شود و همین هورمون باعث می‌شود که میزان تستوسترون در بدن کمتر شود. میزان تستوسترون کمتر در بدن هم باعث افزایش احتمال ریزش ریش می‌شود. به همین دلیل است که برای داشتن موهای سالم و جلوگیری از ریزش ریش باید از استرس خود بکاهیم.
خیر، ماینوکسیدیل یک داروی موثر برای رشد ریش است که بسیاری از افراد از آن استفاده می‌کنند. اما در صورتی که درمان با ماینوکسیدیل ادامه نیابد و مصرف آن قطع شود ممکن است باعث ریزش موهایی شود که در طول دوره درمان با ماینوکسیدیل رشد کرده‌اند. بنابراین ریزش ریش بعد از قطع ماینوکسیدیل کاملا طبیعی است و بهتر است درمان با آن تحت نظر پزشک صورت گیرد.
با توجه به پیشرفت تکنیک‌ها و تجهیزات مورد استفاده جراحان پوست و مو امروزه افراد بسیاری بدون نگرانی از نتیجه عمل کاشت مو آن را انجام می‌دهند. البته برای اینکه موی سر یا ریش کاشته شده طبیعی به نظر برسد مهارت و سابقه جراح اهمیت زیادی دارد. برای کاشت مو باید درباره کلینیک و جراح موردنظر خود کمی تحقیق کنید. مشاهده عکس کاشت ریش و سبیل که معمولا در آرشیو کلینیک‌ها وجود دارد به شما کمک می‌کند که بهتر بتوانید برای انجام عمل کاشت ریش خود تصمیم بگیرید. کلینیک کاشت مو دکتر عمران زاده شما را در این مسیر یاری می‌کند.
